Tiết lộ của cơ quan điều tra Bộ Công An, sự vụ Đại học Đông Đô đã cấp 626 bằng cử nhân ngoại ngữ (văn bằng 2) thật, nhưng học giả, trong đó có 55 vị sử dụng bằng cấp này để làm tiến sĩ, gây chấn động dư luận xã hội.
Tiêu chuẩn hiện nay, để được dự học các khóa trên đại học, quy định phải có bằng ngoại ngữ bậc B1 hoặc B2 (chuẩn Châu Âu) và đó là cơ hội để Đại học Đông Đô lợi dụng mua bán bằng cấp.
Và ở một số vị trí lãnh đạo trong các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nhà nước… người ứng tuyển có bằng cấp trên đại học từ thạc sĩ trở lên, thường có ưu thế hơn nhiều, so với đồng sự; đặc biệt với giảng viên tại các trường đại học hiện nay, thì đó là tiêu chuẩn đầu tiên. Vì vậy, từ đó xuất hiện câu chuyện bằng cấp được mua bán như rau trên mạng internet.
Thử tìm kiếm trên mạng xã hội, từ “Làm bằng không cần học”, chưa đến 1 giây, trình duyệt Google cho kết quả hơn 20 vạn thông tin có liên quan, trong đó bao gồm số điện thoại, địa chỉ… người bán.
Trả lời một tờ báo, PGS.TS Lê Trọng Thắng – Trường ĐH Mỏ Địa chất cho rằng: “Đào tạo tiến sĩ tại Việt Nam hiện nay đang có nhiều bất cập, có vấn đề”.
Ông đẫn chứng, ví dụ, ngành Địa chất công trình, ngành truyền thống của trường ĐH Mỏ Địa chất, hơn 30 qua chỉ có 21 tiến sĩ được bảo vệ thành công vì vượt “qua cửa” rất khó. Tôi rất ngạc nhiên là nhiều người làm tiến sĩ ở trường tôi không được nhưng chuyển sang trường khác làm tiến sĩ lại qua hết.
Sự dễ dãi đó, tin rằng một số trường không phải muốn “chơi lấy tiếng”, mà mang màu sắc mua bán, trao đổi bằng hiện kim, quan hệ hay quyền lợi.
Ở nhiều nước, tiến sĩ chỉ được làm việc trên đúng chuyên ngành được học, chứ không thể vào cơ quan, doanh nghiệp làm cán bộ hành chính, trưởng phòng, phó phòng…
Thế nhưng nước ta đang có khuynh hướng trọng bằng cấp hơn thực học. Nếu số tiến sĩ được đào tạo bài bản, có chất lượng, đúng chuyên ngành càng nhiều, thì thúc đẩy xã hội nhanh phát triển. Ngược lại, đặc biệt trong vị trí lãnh đạo cơ quan công quyền, hoặc tham mưu chính sách thì điều đó ảnh hưởng rất lớn đến cộng đồng và sự phát triển chung của xã hội...
