Theo quy định tại Nghị định 115/2015 của Chính phủ, các trường hợp người lao động được nhận bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần gồm:
Người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH (hoặc chưa đủ 15 năm đóng BHXH đối với lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở phường, xã, thị trấn) và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
Người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc; người tham gia BHXH tự nguyện sau 1 năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
Người lao động ra nước ngoài để định cư.
Người đang mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
Ngoài ra, đối chiếu theo quy định tại Nghị định 33/2016, đối tượng nhận BHXH 1 lần còn là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân; hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
Về mức hưởng BHXH 1 lần, theo quy định tại luật BHXH năm 2014, mức hưởng BHXH 1 lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau: 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH 1 lần được tính bằng 22% của các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Hồ sơ hưởng BHXH 1 lần gồm bản chính sổ BHXH và đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần (mẫu số 14). Về trình tự giải quyết nhận BHXH 1 lần, theo quy định tại Quyết định 22/2021 của BHXH Việt Nam, gồm 3 bước.
Bước 1, người lao động lập hồ sơ điện tử trên Cổng thông tin điện tử BHXH Việt Nam hoặc qua Tổ chức I-VAN (nếu đã đăng ký sử dụng dịch vụ I-VAN); gửi bưu điện hoặc nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan BHXH.
Bước 2, Cơ quan BHXH tiếp nhận hồ sơ và giải quyết theo quy định.
Bước 3, người lao động nhận kết quả giải quyết, gồm: Quyết định về việc hưởng BHXH 1 lần; Bản quá trình đóng BHXH; Tiền trợ cấp.
