Theo Luật Cư trú 2006, sửa đổi năm 2013, việc nhập hộ khẩu về các tỉnh không cần đến mối quan hệ người thân. Cứ có chỗ ở hợp pháp và được đồng ý cho thuê, mượn, ở nhờ thì được nhập khẩu.
Riêng đối với thành phố trực thuộc Trung ương phát sinh trường hợp nhập hộ khẩu về nhà người thân nếu được người có sổ hộ khẩu đồng ý và thuộc một số trường hợp nhất định.
Còn theo Khoản 2 Điều 20 Luật Cư trú 2020, việc nhập hộ khẩu về nhà người thân được thực hiện đối với tất cả tỉnh, thành trong các trường hợp sau nếu chủ hộ và chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp đó đồng ý:
Vợ về ở với chồng; chồng về ở với vợ; con về ở với cha, mẹ; cha, mẹ về ở với con.
Người cao tuổi về ở với anh ruột, chị ruột, em ruột, cháu ruột; người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng, người không có khả năng lao động, người bị bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi về ở với ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột, bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, cháu ruột, người giám hộ.
Người chưa thành niên được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý hoặc không còn cha, mẹ về ở với cụ nội, cụ ngoại, ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột, bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; người chưa thành niên về ở với người giám hộ.
Như vậy, so với việc nhập hộ khẩu về nhà người thân trước đây, Luật Cư trú mới đã bổ sung thêm một số trường hợp được nhập hộ khẩu về nhà người thân như:
Người cao tuổi về ở với cháu ruột; người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng, người không có khả năng lao động, người bị bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức về ở với ông, bà nội ngoại; Người chưa thành niên được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về ở với người thân…
Thủ tục nhập khẩu này về nhà người thân từ 1.7.2021 đơn giản hơn nhiều so với trước đó:
- Tờ khai thay đổi thông tin cư trú, trong đó ghi rõ ý kiến đồng ý cho đăng ký thường trú của chủ hộ, chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp hoặc người được ủy quyền, trừ trường hợp đã có ý kiến đồng ý bằng văn bản;
- Giấy tờ, tài liệu chứng minh quan hệ nhân thân với chủ hộ, thành viên hộ gia đình, trừ trường hợp đã có thông tin thể hiện quan hệ này trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú;
- Giấy tờ, tài liệu chứng minh là người cao tuổi, người khuyết tật, người chưa thành niên… nếu thuộc các trường hợp này.
Thời gian giải quyết đăng ký thường trú từ 1.7.2021 cũng chỉ có 7 ngày làm việc thay vì 15 ngày như Luật cũ.
Lưu ý, điểm khác biệt giữa trường hợp nhập khẩu về nhà người thân với nhập khẩu do thuê, mượn, ở nhờ là không cần bảo đảm điều kiện về diện tích nhà ở tối thiểu do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định.
