Ngày 9.3, trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Tư Long - Phó Vụ trưởng Vụ Công chức - Viên chức (Bộ Nội vụ) cho biết:
“Chứng chỉ chức danh nghề nghiệp được xây dựng căn cứ vào tiêu chuẩn của từng hạng chức danh nghề nghiệp đó. Tiêu chuẩn thì phải căn cứ vào nhiệm vụ, yêu cầu của vị trí việc làm và thể hiện năng lực, trình độ tương ứng với vị trí việc làm”.
Về chứng chỉ chức danh nghề nghiệp, ông Nguyễn Tư Long nói thêm: “Căn cứ vào tiêu chuẩn của từng chức danh nghề nghiệp thì các bộ chuyên ngành phải tổ chức các lớp bồi dưỡng để đội ngũ giáo viên đáp ứng được các tiêu chuẩn đó và ai hoàn thành lớp bồi dưỡng thì sẽ được cấp chứng chỉ chức danh nghề nghiệp”.
Nguyên tắc nói trên là ở góc độ lý thuyết chung của cơ quan quản lý nhà nước về viên chức, nhưng không phù hợp với thực tế giáo dục.
Theo Luật Giáo dục 2019, nhiệm vụ của nhà giáo là giảng dạy và giáo dục theo kế hoạch, chương trình giáo dục.
Từ xưa đến nay, giáo viên chỉ có một việc, nhiệm vụ duy nhất, suốt đời là đi dạy. Giáo viên học chuyên ngành nào thì dạy chuyên ngành đó: Học Văn dạy Văn, học Toán dạy Toán, học Thể dục dạy Thể dục...từ khi ra trường đến khi về hưu.
Trong các cơ sở giáo dục, có một số rất ít giáo viên làm các chức danh quản lý như Hiệu trưởng, Hiệu phó (nhưng vẫn giảng dạy một số tiết); một số giáo viên có thêm chức danh kiêm nhiệm khác như Chủ tịch Công đoàn, Tổ trưởng chuyên môn, Bí thư chi bộ..., nhưng nhiệm vụ chính của họ vẫn là giảng dạy và giáo dục.
Do đó, phân hạng giáo viên theo vị trí việc làm là không phù hợp thực tế, vì đội ngũ giáo viên cơ bản chỉ có một vị trí việc làm.
Xét theo vị trí việc làm, trong các cơ sở giáo dục có 3 vị trí: Lãnh đạo (Hiệu trưởng-Phó Hiệu trưởng); Giáo viên kiêm nhiệm (Tổ trưởng, Chủ tịch Công đoàn, Bí thư chi bộ...); và giáo viên bình thường. Các chức danh kiêm nhiệm cũng không ổn định, liên tục.
Do đó, nếu tổ chức bồi dưỡng chức danh nghề nghiệp cho giáo viên, thì cũng chỉ nên bồi dưỡng theo vị trí việc làm nói trên. Người làm công tác quản lý thì bồi dưỡng về công tác quản lý giáo dục, người làm công tác kiêm nhiệm ở vị trí nào thì bồi dưỡng kiến thức, kĩ năng của vị trí đó.
Còn tất cả giáo viên bình thường thì cần được bồi dưỡng như nhau, bố trí theo từng môn học, để đi sâu vào chuyên môn, nâng cao chất lượng chuyên môn.
Việc căn cứ vào bằng cấp đào tạo, thành tích trong một số cuộc thi giáo viên giỏi, bằng khen, giấy khen...để phân hạng giáo viên là không hợp lý, vô hình trung kích thích “cuộc đua” bằng cấp, thành tích, khen thưởng.
Nếu xem giáo dục là dịch vụ công, thì chất lượng giáo viên phải khẳng định bằng chất lượng “sản phẩm” (học sinh), sự hài lòng, đánh giá của đối tượng giáo dục (học sinh), liên tục kiểm định và cạnh tranh từ góc độ này.
