Về vị trí, chức năng của Thanh tra BHXH Việt Nam, Điều 10 của Nghị định quy định: Thanh tra BHXH Việt Nam là cơ quan của BHXH Việt Nam, thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHYT, BHTN theo quy định của Luật BHXH và luật chuyên ngành khác, bảo đảm không chồng chéo với chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan khác có thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về BHXH, BHYT, BHTN; thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo quy định của pháp luật.
Thanh tra BHXH Việt Nam chịu sự chỉ đạo, điều hành của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam và chịu sự chỉ đạo, hướng dẫn về công tác thanh tra của Thanh tra Chính phủ.
Về nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra BHXH Việt Nam, Điều 11 của Nghị định quy định: Thanh tra BHXH Việt Nam có nhiệm vụ, quyền hạn xây dựng dự thảo kế hoạch thanh tra của BHXH Việt Nam; hướng dẫn BHXH tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi là BHXH tỉnh) xây dựng dự thảo kế hoạch thanh tra để tổng hợp và trình Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam ban hành.
Tổ chức thực hiện kế hoạch thanh tra của BHXH Việt Nam; theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kế hoạch thanh tra của BHXH tỉnh; thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN theo quy định của pháp luật; thanh tra vụ việc khác khi được Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam giao; thanh tra lại vụ việc đã có kết luận của Giám đốc BHXH tỉnh nhưng phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị của Thanh tra BHXH Việt Nam, quyết định xử lý về thanh tra của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam; kiểm tra tính chính xác, hợp pháp của kết luận thanh tra của Giám đốc BHXH tỉnh và quyết định xử lý về thanh tra của Giám đốc BHXH tỉnh đối với vụ việc do Thanh tra BHXH Việt Nam kết luận khi cần thiết; chỉ đạo công tác thanh tra, hướng dẫn nghiệp vụ thanh tra đối với BHXH tỉnh; tổng hợp, báo cáo kết quả công tác thanh tra.
Đồng thời, Thanh tra BHXH Việt Nam có nhiệm vụ giúp Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật và giúp Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo quy định của pháp luật.
