Như Lao Động đã thông tin, vào năm 2014, ông Bùi Duy Chân - tổ trưởng tổ dân phố 7, thị trấn Xuân An (huyện Nghi Xuân) - phát hiện 9.333,3m2 đất nông nghiệp tại tổ dân phố 7 chưa giao cho dân, nên năm 2015 đưa ra nội dung chia đất nông nghiệp cho toàn dân, theo nhân khẩu và theo xứ đồng để lấy ý kiến mọi người.
Mục đích để người dân ổn định sản xuất và sau này nếu có dự án, thì những hộ có đất chia thêm sẽ trích ra 1 phần để làm nhà văn hóa.
Trong cuộc họp dân ngày 11.4.2015, người dân đã thống nhất với việc làm nói trên, sau đó đồng loạt ký vào các hồ sơ kê khai, để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Năm 2016, có dự án khu đô thị mới thu hồi một phần diện tích đất nông nghiệp nói trên, ngân sách chi trả tiền bồi thường giải phóng mặt bằng; theo kết luận điều tra gây thiệt hại hơn 1 tỉ đồng.
Sau đó, ông Chân bị truy tố, xét xử về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ", với khung hình phạt từ 10-15 năm tù.
Theo luật sư Lê Đình Việt (Hà Nội), lợi ích có được từ “hành vi phạm tội” của ông Chân là toàn dân trong tổ dân phố được hưởng. Nếu toàn dân trong không ai đồng tình, từ chối quyền lợi nói trên, không ký vào các hồ sơ liên quan, thậm chí khiếu nại, tố cáo, thì ông Chân và lãnh đạo thị trấn, huyện không thể làm được gì.
Hồ sơ cấp đất niêm yết công khai hàng tháng, hàng trăm hộ dân, cán bộ, không ai có ý kiến gì, mới được huyện cấp bìa.
“Khoản 3 - Điều 17 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định: “Người đồng phạm bao gồm người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức”. Đối chiếu với quy định nói trên, có 103 hộ dân được chia thêm đất, cùng hưởng lợi, tất cả đã bàn bạc thống nhất, ký hồ sơ. Do đó, nếu xác định ông Chân thực hiện hành vi phạm tội một mình là không thuyết phục” - luật sư Lê Đình Việt nói.
Kết luận điều tra lý giải: “Các hộ dân này không am hiểu pháp luật về đất đai, khi được Ban cán sự tổ dân phố 7 phổ biến nội dung chia đất chưa giao thì cho rằng, việc đó là chủ trương của nhà nước và đồng tình mà không nhận thức được hành vi của mình là trái quy định của pháp luật. Vì vậy, không xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các hộ dân này”.
Ông Bùi Duy Chân cho rằng, bản thân ông cũng không am hiểu pháp luật đất đai, nhận thức 9.333,3m2 đất nông nghiệp đã giao cho tổ dân phố từ năm 1994 nên nay chia lại cho dân toàn dân theo tiêu chí công bằng, tất cả đã bàn bạc công khai, dân chủ, đã báo cáo cấp trên mới triển khai thực hiện.
“Khi làm sổ đỏ thì toàn dân cùng thống nhất làm, lợi toàn dân hưởng, mà nay chỉ một mình tôi bị truy cứu trách nhiệm hình sự với khung hình phạt từ 10-15 năm tù. Tôi còn phải bỏ ra 300 triệu đồng khắc phục hậu quả, trong khi nhà nước không thu hồi số tiền mà cơ quan điều tra xác định là đã đền bù sai cho dân” - ông Chân than thở.
Theo luật sư Lê Đình Việt, hành vi của ông Chân không có dấu hiệu tội phạm. Trường hợp cơ quan điều tra, xét xử cáo buộc ông là tội phạm nguy hiểm, thì phải truy cứu trách nhiệm hàng trăm đồng phạm, là các cán bộ liên quan, các hộ dân đã thống nhất, hưởng lợi và giúp sức cho ông Chân.
Yếu tố hạn chế về nhận thức chỉ là tình tiết giảm nhẹ, không phải là điều kiện để không truy cứu trách nhiệm hình sự.
“Tôi cho rằng, kết luận điều tra còn chưa đầy đủ, chưa thuyết phục, quá nhiều vấn đề chưa rõ ràng, cần xem xét đình chỉ vụ án hoặc trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung để tránh oan sai và tránh bỏ lọt tội phạm” - luật sư Lê Đình Việt kiến nghị.
