Ngày 21.3, đông đảo người dân xã Kim Liên (Nam Đàn – Nghệ An) vui mừng tham dự lễ khánh thành giếng Trọt Quan tại xóm Liên Sơn.
Theo các cụ cao niên, giếng Trọt Quan, làng Ngọc Đình, xóm Liên Sơn, xã Kim Liên, gắn liền với ngôi chùa Đạt (Bảo Quang Tự) nằm trên đỉnh núi Động Sét.
Nằm trong quần thể Khu di tích dãy núi Chung, chùa Đạt có bia đá cao khoảng 1,6m; rộng 0,9m có lịch sử hình thành từ hơn 400 năm trước, vào thời vua Lê Thần Tông niên hiệu Vĩnh Tộ năm 1621.
Từ trung tâm ngồi chùa Đạt toả đi về các hướng có 2 giếng cổ gồm: Giếng Trọt Quan và giếng Đình (nay là xóm Liên Hồng) nằm cách vị trí ngôi chùa gần 500m theo đường chim bay. Giếng cổ này có từ rất lâu đời, nằm sát các dòng sông cổ đang dần bị vùi lắng qua thời gian.
Cả 2 giếng cổ này đều nằm ở phía dưới chân dãy núi Chung hùng vỹ có ngôi chùa Đạt và đền thờ vị tướng quân Nguyễn Đắc Đài.
Trong ký ức dân làng, giếng Trọt Quan có nguồn nước trong xanh như ngọc, có hàng cây duối bao bọc bọc xung quanh. Cạnh giếng là một ngôi miếu cổ, có cây duối với 6 nhánh lớn mọc bên cạnh.
Đến năm 2019, giếng Trọt Quan đã vùi lấp. Với nguyện vọng khôi phục cảnh quan và “long mạch” cho làng, Ban chỉ huy xóm Liên Sơn (xã Kim Liên, huyện Nam Đàn) cùng bà con nhân dân họp bàn, phát động phong trào “Toàn dân hưởng ứng khôi phục giếng Trọt Quan” vào ngày 1.9.2019.
Người dân tích cực hưởng ứng, các cá nhân, doanh nghiệp đã ủng hộ bằng tiền mặt và hiện vật trị giá gần 800 triệu đồng.
Giếng Trọt Quan hiện nay, mực nước những ngày bình thường luôn duy trì ở mực sâu hơn 1m. Chiều sâu của giếng lên bờ hơn 6m. Giếng có 2 con rồng chầu về phía Bắc, mỗi con dài 217cm. Phía trên thành giếng có 17 đài sen, trong đó có 2 đài sen lớn được đặt trang trọng ở cột giếng. Giếng có bậc lên xuống được ghép bặng gạch nung.
Phía trước giếng được trồng 2 cây hoa ban, 2 cây ngọc lan; phía sau giếng được trồng 2 cây lát hoa cùng hàng cây sao. Ở trước và sau giếng sẽ được trồng hoa sen trắng và hồng, quốc hoa của dân tộc.
