Ngày xuân bàn về chữ thọ và phong tục mừng thọ của người Việt

Trần Quốc Thường |

Người Việt có truyền thống kính trọng người cao tuổi, hình thành nên phong tục mừng thọ cho ông bà, cha mẹ vào dịp Tết Nguyên đán.

Người xưa quan niệm: “Tứ thời xuân tại thủ - Ngũ phúc thọ vi tiên”, nghĩa là “Bốn mùa, mùa xuân trước - Năm phúc, thọ đầu tiên”. Hạnh phúc lớn nhất của đời người là sống lâu.

Ngày xuân, trong lễ mừng thọ, người Việt thường chúc các cụ “Phúc như Đông hải - Thọ tỉ Nam sơn”, nghĩa là chúc cho các cụ có được phúc lộc dồi dào như nước biển Đông, sống lâu như núi Nam.

Một lễ mừng thọ tập thể được tổ chức tại nhà văn hóa địa phương. Ảnh: TS
Một lễ mừng thọ tập thể được tổ chức tại nhà văn hóa địa phương. Ảnh: TS

Tương truyền, khi dự mừng thọ 80 của ông nhiêu trong làng, nhà thơ Nguyễn Khuyến cung kính vái chào cụ già. Mọi người cho là không đúng lễ, vì Nguyễn Khuyến là bậc đại khoa danh cao vọng trọng, còn ông nhiêu không có chức vị, khoa bảng gì. Nguyễn Khuyến nói: tôi vái chào cái thiên tước của ông ấy.

Nguyễn Khuyến giải thích “thiên tước” là tước của trời ban cho. Còn khoa bảng, danh vọng là tước vị vua ban. Vua ban so với Trời ban ai hơn?

Các anh hùng liệt sĩ vì nước quên thân thì sẵn sàng chết vinh hơn sống nhục. Tướng Trần Bình Trọng, nhà Trần xưa khẳng khái: “Ta thà làm quỷ nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc”. Quan niệm của họ về sống chết thật rõ ràng, dứt khoát.

Hoài Văn hầu Trần Quốc Toản, sứ thần Nguyễn Biểu, Giang Văn Minh …, rồi anh hùng Lý Tự Trọng, Nguyễn Văn Trỗi, Tô Vĩnh Diện, Phan Đình Giót, các thanh niên xung phong và bao người con ưu tú đã ngã xuống vì tổ quốc đều bất tử. Họ ra đi khi tuổi đời còn rất trẻ nhưng tinh thần anh dũng sống mãi với non sông đất nước.

Xuất phát từ tình cảm kính trọng người cao tuổi, người Việt có phong tục tổ chức mừng thọ cha mẹ, ông bà, người thân vào dịp Tết Nguyên đán.

Việc mừng thọ tuỳ điều kiện và mục đích mà mỗi nơi, mỗi người một khác. Trong dòng họ nào ít có người sống thọ, cha mẹ mới 60, 70 tuổi, con cháu đã làm lễ mừng. Cũng có kẻ chức trọng, quyền cao và giàu có hay làm lễ mừng thọ linh đình và sớm cho cha mẹ.

Thông thường cha mẹ song toàn, tuổi 70, 80 trở lên mới nên làm lễ mừng thọ. Những năm gần đây nhiều làng xã, khối, phường tổ chức mừng thọ cho các cụ tại nhà văn hoá vừa trang trọng, vừa tiết kiệm.

Tuổi thọ cao là mơ ước của mọi người. Muốn vậy, ngoài cuộc sống no đủ, cần biết sống điều độ, hay làm việc thiện, biết lấy tri túc (biết đủ) để vui sống.

Chúng ta cần nhớ lời khuyên của tiền nhân: Phải biết kính già, yêu trẻ, vì: Mến trẻ trẻ đến nhà, kính già già để tuổi cho. Âu đó cũng là một nét đẹp văn hoá truyền thống đầy chất nhân văn của dân tộc ta.

Trần Quốc Thường
TIN LIÊN QUAN

Điều chưa biết về hàng ngàn phần quà Tết gây “sốt” mạng xã hội

TRUNG DU |

Thái Bình – Đằng sau những món quà Tết sớm gây “sốt” trên mạng xã hội là biết bao tình cảm, gửi gắm của ban lãnh đạo Công ty Cổ phần sản xuất hàng thể thao chi nhánh Thái Bình (Công ty Tân Đệ) dành cho công nhân, người lao động của mình sau một năm làm việc vất vả.

Trao quà mừng thọ của Chủ tịch nước đến người cao tuổi

Dung Quang |

Tuyên Quang - Ngày 22.1, Chủ tịch Liên đoàn Lao động Tuyên Quang Nguyễn Thị Thuỷ đã đã trao quà và Thiếp mừng thọ của Chủ tịch nước tới các cụ tròn 100 tuổi trên địa bàn.

Vĩnh Phúc: Nghiêm cấm tổ chức mừng thọ trong Tết Nguyên đán Nhâm Dần

QUỲNH CHI |

VĨNH PHÚC - Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Vĩnh Phúc vừa có Công văn số 229 về tăng cường thực hiện đợt cao điểm phòng, chống dịch bệnh COVID-19 trước, trong và sau Tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022.

Điều gì khiến lăng mộ Nefetari được mệnh danh là ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập

Yến Nhi |

Được mệnh danh là "ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập", lăng mộ cổ của nữ hoàng Nefetari không chỉ có kiến trúc xa hoa mà còn chứa đựng một câu chuyện hấp dẫn.

Tiền vệ Hùng Dũng: Tôi buồn vì không thể tặng quà thầy Park Hang-seo

AN NGUYÊN |

Tiền vệ Hùng Dũng và các đồng đội tuyển Việt Nam bày tỏ sự tiếc nuối khi không thể mang về món quà ý ở giải đấu cuối cùng của huấn luyện viên Park Hang-seo.

Bắt tạm giam 2 nữ phó giám đốc Bệnh viện TP Thủ Đức

Việt Dũng |

Mở rộng điều tra vụ án sai phạm về đấu thầu xảy ra tại Bệnh viện TP Thủ Đức (TPHCM), Cơ quan Cảnh sát điều tra đã bắt tạm giam 2 phó giám đốc đơn vị này.

Bến xe lớn nhất nước đông nghẹt người về quê đón Tết

MINH QUÂN |

TPHCM - Chiều 16.1, hàng nghìn người đổ về bến xe Miền Đông mới để về quê đón Tết. Do lượng khách tăng đột biến nên bến xe Miền Đông mới không đủ ghế cho khách ngồi chờ, nhiều người phải ngồi dưới sàn nhà.

Tết Hà Nội với hương vị ô mai gừng thân quen

Vân Hoa |

Dịp Tết đến, người người đổ về Hàng Đường, con phố nổi tiếng về mứt, ô mai. Trong đó, ô mai gừng là món được mua nhiều hơn cả, bởi vị cay nồng, ấm đượm rất hợp với tiết xuân.

Điều chưa biết về hàng ngàn phần quà Tết gây “sốt” mạng xã hội

TRUNG DU |

Thái Bình – Đằng sau những món quà Tết sớm gây “sốt” trên mạng xã hội là biết bao tình cảm, gửi gắm của ban lãnh đạo Công ty Cổ phần sản xuất hàng thể thao chi nhánh Thái Bình (Công ty Tân Đệ) dành cho công nhân, người lao động của mình sau một năm làm việc vất vả.

Trao quà mừng thọ của Chủ tịch nước đến người cao tuổi

Dung Quang |

Tuyên Quang - Ngày 22.1, Chủ tịch Liên đoàn Lao động Tuyên Quang Nguyễn Thị Thuỷ đã đã trao quà và Thiếp mừng thọ của Chủ tịch nước tới các cụ tròn 100 tuổi trên địa bàn.

Vĩnh Phúc: Nghiêm cấm tổ chức mừng thọ trong Tết Nguyên đán Nhâm Dần

QUỲNH CHI |

VĨNH PHÚC - Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Vĩnh Phúc vừa có Công văn số 229 về tăng cường thực hiện đợt cao điểm phòng, chống dịch bệnh COVID-19 trước, trong và sau Tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022.