Mùa xuân, hái lộc nhung trên đất biên viễn Hà Tĩnh

LÊ VĂN VỴ |

Khi trời đất nồng ấm, cây cối đâm chồi, nẩy lộc là lúc ở Hương Sơn (Hà Tĩnh) rộ lên mùa thu hoạch nhung hươu. Nhân dân thường gọi đây là mùa lộc. Có phải hươu là động vật ăn lá ăn lộc hay vì mùa nhung là mùa mùa cây đâm chồi nảy lộc nên người ta gọi nhung hươu là lộc hươu?

Lộc trời ban

Ông Lê Thường (70 tuổi, trú xã Sơn Trung, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh) khẳng định: “Trên đầu hươu hai cành nhung non tơ phơn phớt màu hồng khác chi lộc xuân!”. Cụ Hoàng (xã Sơn Giang, Hương Sơn) chủ nuôi hươu lâu đời ngẫm nghĩ mà rằng: “Lộc hươu không chỉ là trời ban cho nhân dân vùng núi Hương Sơn mà còn là của hươu trả ơn chủ nuôi sau một năm vất vả”.

Cặp nhung hươu 75 ngày tuổi tại trang trại chăn nuôi hươu xã Sơn Lâm (Hương Sơn - Hà Tĩnh). Ảnh: Quang Đại
Cặp nhung hươu 75 ngày tuổi tại trang trại chăn nuôi hươu xã Sơn Lâm (Hương Sơn - Hà Tĩnh). Ảnh: Quang Đại

Hươu đực hai năm tuổi mới cho nhung. Khoảng tháng 12 hươu đực rụng đế. Đó là thời điểm con hươu đổ hết lông xù, khoác lên mình đầy sao. Bộ lông bỗng mượt mà. Như cây dồn nhựa, tách vỏ, nẩy mầm, sức xuân cường tráng, khiến hươu xé đế đội mầm non. Chủ nuôi hươu dễ dàng nhận ra dấu hiệu là lúc hươu đực ngứa sừng thường cọ vào gióng chuồng. Cũng có con đế chắc phải cần sự can thiệp của chủ nuôi. Mươi ngày đầu, nhung lên chậm, nhưng từ ngày 20 trở về sau, nhung lên vùn vụt.

Lộc nhung có 65 ngày tuổi thì phân nhánh yên ngựa, hay gác sào là đến thời gian chủ nuôi thu hoạch. Nhưng ngày xưa, nhung hươu chưa trở thành hàng hóa. Những gia đình giàu có nuôi làm cảnh, làm quà, hoặc gia dụng. Cũng có khi chủ nuôi bán cho các hiệu thuốc. Được biết trước đây cả huyện Hương Sơn chỉ có dăm chục gia đình nuôi hươu. Nhưng hiện nay, nông dân lao động Hương Sơn đã lựa chọn con hươu phát triển kinh tế.

Con hươu đực cho cặp nhung rất đẹp. Ảnh: Quang Đại
Con hươu đực cho cặp nhung rất đẹp. Ảnh: Quang Đại

Do vậy, tại Hương Sơn, trong thời gian ngắn, tổng đàn hươu đã lên đến 40.000 con (trong đó khoảng 25.000 con đực cho nhung). Một cân nhung ở thời điểm hiện tại có giá 13 triệu đồng. Nếu nuôi 10 con hươu nhung sẽ có thu nhập trên trăm triệu. Có thời điểm trang trại của Hương Luật có đàn hươu 100 con.

Trước đây, chăn nuôi hươu phải vất vả vào rừng đốn lá, nhưng bây giờ nông dân Hương Sơn đã chuyển đổi những thửa ruộng trồng lúa kém hiệu quả sang trồng cỏ. Diện tích đất trồng lúa, trồng màu kém hiệu quả, nông dân đã chuyển đổi trồng cỏ chăn nuôi gia súc.

Không chỉ dọc các tuyến đường liên thôn, liên xã mà ngay cả hai bên đường quốc lộ 8A, nhân dân đã trồng cỏ voi, cỏ VA6, cỏ sả lá lớn Ghine, cỏ họ ngô Super BMR để chăn nuôi hươu. Đặc biệt, nhân dân Sơn Lễ và các xã lân cận đã trồng cỏ nguyên liệu bán cho Công ty nuôi bò sữa Vinamilk với mỗi tấn có giá từ chín trăm ngàn đồng đến một triệu hai. Cân cỏ đếm tiền đã làm thay đổi số phận của người nông dân biết suy nghĩ trên thửa ruộng của mình.

Làm giàu từ lộc nhung hươu

Từ nhung hươu, người dân đã tạo ra nhiều sản phẩm bồi bổ sức khỏe. Ảnh: Quang Đại
Từ nhung hươu, người dân đã tạo ra nhiều sản phẩm bồi bổ sức khỏe. Ảnh: Quang Đại

Đặc biệt là, từ nhung hươu, người lao động đã biết làm hàng hóa. Nhiều sản phẩm chế biến từ nhung hươu như nhung tươi cắt lát, nhung tán bột sấy khô, rượu nhung hươu của doanh nghiệp Hương Luật đã đạt sản phẩm OCOP 3 sao.

Tại Hương Sơn, nhiều doanh nghiệp đã chăn nuôi kết hợp với phát triển dịch vụ xung quanh hươu và đầu tư máy móc, thiết bị hàng trăm triệu đồng, giải quyết công ăn việc làm cho hàng chục ngàn người lao động có thu nhập ổn định. Nhất là trong dịp Tết, các doanh nghiệp tranh thủ thời gian sản xuất sản phẩm nhung hươu, nhung bột khô để phục vụ nhu cầu của các “Thượng đế”.

Các sản phẩm từ nhung hươu đã lên tàu, lên xe, lên máy bay, có mặt trong các hội chợ, trong các bữa tiệc sang trọng, đặc biệt trong dịp Tết, bên mâm cơm đoàn tụ chiều ba mươi, nâng ly rượu nhung chúc nhau sức khỏe hạnh phúc, cảm thấy sức Xuân tràn trề.
Rượu nhung hươu Hương Sơn - quà quý ngày Xuân. Ảnh: Quang Đại
Rượu nhung hươu Hương Sơn - quà quý ngày Xuân. Ảnh: Quang Đại
“Thượng đế” mua lộc hươu để làm gì? Để biếu xén, tặng quà vì đó là đặc sản là “lộc” may mắn cho cả năm. Nhưng chủ yếu mua nhung để bổ dưỡng sức khỏe. Theo các tài liệu đông y và kinh nghiệm thực tế cho thấy, nhung hươu sinh tinh, bổ huyết có thể chữa được bệnh thiểu năng sinh dục, hoạt tinh, hoa mắt chóng mặt (cho nam giới), khí hư, rong kinh (cho nữ giới). Nhung cường dương, tráng khí.

Nhân dân lưu truyền rằng: Cụ Lài 80 tuổi dùng nhung, lấy vợ trẻ có thêm 2 “hoàng tử”. Những người tinh huyết khô kiêt, đau lưng, mỏi gối, kém ăn, ngủ, liệt dương dùng nhung rất tốt. Da nhung hươu, đế hươu tán bột chưa lỵ, đường ruột...

Nhưng dùng nhung phải đúng bài. Nhung tươi ngâm rượu không mấy giá trị. Nhung tốt nhất là đủ 65 ngày tuổi, sấy khô bằng cát nóng, sấy lò than hay lò điện. Mỗi cặp nhung phải sấy mất 3 ngày 3 đêm.

Sau khi sấy, cạo lông tơ, cắt mỏng, xay nhỏ. Xong cho vào mật ong dùng dần hoặc mỗi sáng một thìa cà phê bột nhung cho vào cháo ăn nóng… Trước đây, nhung hươu là đặc sản tiến vua. Nhưng giờ đây, nhung hươu là lựa chọn bồi dưỡng sức khỏe của người lao động.

Vì vậy, ra Xuân, rộ mùa thu hoạch nhung, khách hàng từ khắp nơi về Hương Sơn vừa du Xuân, vừa đến Khu di tích Lịch sử - Sinh thái Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác – bậc đại danh y của dân tộc, để cầu sức khỏe, vừa trực tiếp đến chủ nuôi hươu “hái lộc” đầu Xuân quả là không còn gì thú vị bằng.

LÊ VĂN VỴ
TIN LIÊN QUAN

Kinh tế xã hội tỉnh Hà Tĩnh dần phục hồi trong khó khăn

TRẦN TUẤN |

Hà Tĩnh - Đánh giá về tình hình kinh tế xã hội năm 2022 của tỉnh Hà Tĩnh, ông Võ Trọng Hải - Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh cho rằng, đây là năm có nhiều biến động phức tạp, chưa có tiền lệ, khó khăn hơn so với dự báo khi xây dựng kế hoạch nhưng bằng nhiều biện pháp quan trọng, kinh tế - xã hội của tỉnh Hà Tĩnh vẫn trên đà phục hồi và đạt được những kết quả tích cực.

Người dân vùng trầm hương Hà Tĩnh cật lực làm hàng bán Tết

TRẦN TUẤN |

Mỗi dịp Tết cổ truyền, nhu cầu các sản phẩm từ cây trầm hương (còn gọi cây dó bầu) tăng cao đột biến. Đó là lúc người dân vùng “thủ phủ” trồng, chế tác các sản phẩm từ trầm hương xã Phúc Trạch (huyện Hương Khê, Hà Tĩnh) lại làm việc cật lực để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Người dân làng mật mía nổi tiếng ở Hà Tĩnh vã mồ hôi cung hàng Tết

TRẦN TUẤN |

Mỗi dịp gần Tết cổ truyền, người dân làng mật mía nổi tiếng ở xã Thọ Điền (huyện Vũ Quang Hà Tĩnh) lại tất bật thu hoạch, ép mía, nấu mật để đủ cung cấp nhu cầu lớn của khách hàng.

Cafe chiều thứ 7: Kinh doanh, trục lợi tâm linh tại các lễ hội

Nhóm PV |

Trong chương trình "Cafe chiều thứ 7" của báo Lao Động, PGS.TS Đinh Hồng Hải đã có những trao đổi xung quanh hiện trạng kinh doanh tâm linh, mua thần bán thánh ở các lễ hội hiện nay.

Cách giúp học sinh hào hứng đi học lại sau Tết Nguyên đán 2023

Tường Vân |

Không còn tâm lí chán nản, mệt mỏi hay sợ hãi, nhiều học sinh tỏ ra hào hứng trong ngày đầu đi học trở lại sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.

Kịch bản bất ổn của thị trường dần lộ rõ khi lùi lịch điều chỉnh giá xăng

Cường Ngô |

Theo chia sẻ của nhiều doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, từ đầu năm 2022 đến nay, chiết khấu từ đầu mối nhập khẩu cho thương nhân phân phối xăng dầu, doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu rất thấp, thời điểm này xuống 0 đồng/lít tại kho đầu nguồn.

Chợ Viềng Nam Định dự báo sẽ đông nghẹt sau 2 năm phải tạm dừng vì COVID-19

TRUNG DU |

Nam Định - Chuẩn bị diễn ra vào đêm nay (28.1) và rạng sáng mai (29.1), tức ngày 7 - 8 tháng Giêng - chợ Viềng Xuân Quý Mão 2023 được dự đoán sẽ thu hút đông đảo du khách, nhân dân từ khắp nơi đổ về họp chợ, cầu tài lộc, may mắn đầu năm.

Yên Bái: Ngang nhiên tổ chức sới chọi trâu quy mô khủng bất chấp quy định

Văn Đức |

Dù đã có quy định nghiêm cấm tổ chức chọi trâu. Tuy nhiên, Công ty Hải Cường vẫn ngang nhiên tổ chức sới quy mô khủng, thu hút hàng nghìn người tham gia.

Kinh tế xã hội tỉnh Hà Tĩnh dần phục hồi trong khó khăn

TRẦN TUẤN |

Hà Tĩnh - Đánh giá về tình hình kinh tế xã hội năm 2022 của tỉnh Hà Tĩnh, ông Võ Trọng Hải - Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh cho rằng, đây là năm có nhiều biến động phức tạp, chưa có tiền lệ, khó khăn hơn so với dự báo khi xây dựng kế hoạch nhưng bằng nhiều biện pháp quan trọng, kinh tế - xã hội của tỉnh Hà Tĩnh vẫn trên đà phục hồi và đạt được những kết quả tích cực.

Người dân vùng trầm hương Hà Tĩnh cật lực làm hàng bán Tết

TRẦN TUẤN |

Mỗi dịp Tết cổ truyền, nhu cầu các sản phẩm từ cây trầm hương (còn gọi cây dó bầu) tăng cao đột biến. Đó là lúc người dân vùng “thủ phủ” trồng, chế tác các sản phẩm từ trầm hương xã Phúc Trạch (huyện Hương Khê, Hà Tĩnh) lại làm việc cật lực để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Người dân làng mật mía nổi tiếng ở Hà Tĩnh vã mồ hôi cung hàng Tết

TRẦN TUẤN |

Mỗi dịp gần Tết cổ truyền, người dân làng mật mía nổi tiếng ở xã Thọ Điền (huyện Vũ Quang Hà Tĩnh) lại tất bật thu hoạch, ép mía, nấu mật để đủ cung cấp nhu cầu lớn của khách hàng.