Môn Ngữ văn: Làm gì để tránh học vẹt, sáo mòn?

ĐĂNG TRUNG |

Đọc bức tâm thư “ly dị” môn Ngữ văn của Lê Uyên Phương (đã có 4 năm du học ở Hà Lan), là một GV Ngữ văn, tôi giật mình, vì thấy… quá đúng. Nếu không thay đổi, môn Văn trong nhà trường sẽ trở nên sáo mòn.

Những “căn bệnh” của lối dạy, học văn trong nhà trường hiện nay mà Uyên Phương đã chỉ ra như “tính gia trưởng”, “hay mơ mộng”, “không chịu tiếp thu cái mới” phản ánh trúng thực trạng.

Việc dạy học, ra đề thi, vẫn chủ yếu về yêu cầu tạo lập văn bản viết. Số tiết học rèn luyện kỹ năng nói chiếm tỷ lệ rất thấp.

Trong tổng số 595 tiết của chương trình Ngữ văn THCS, số tiết rèn luyện, thực hành kỹ năng nói chỉ lác đác trên đầu ngón tay: Luyện nói kể chuyện; Luyện tập xây dựng bài tự sự - Kể chuyện đời thường; Kể chuyện tưởng tượng; Thi kể chuyện; Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả; Luyện nói về văn miêu tả (lớp 6); Luyện nói: Văn biểu cảm về sự vật, con người; Luyện nói: Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học (lớp 7)…

Chương trình Ngữ văn THPT hiện hành có 333 tiết, tuy nhiên, không có bài học nào dành riêng rèn luyện kỹ năng nói. Mặc dù, trong chương trình có nhiều bài học liên quan đến kỹ năng này: Phát biểu tự do, Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ, Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt, Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân, Phương pháp thuyết minh…

Ngay cả những bài rèn luyện kỹ năng nói của bậc THCS cũng rất ít các chủ đề của giao tiếp đời thường. Do đó, học sinh học xong THCS và THPT kỹ năng nói rất yếu, thường lúng túng trong các hoạt động giao tiếp đời thường.

Trong khi đó, khi vào đời, hầu hết học sinh sẽ không sử dụng đến các kiến thức chuyên môn, có tính chất hàn lâm về ngôn ngữ học hay văn chương.

Thiết nghĩ, cơ cấu chương trình Ngữ văn như trên là bất cập, cần phải có sự điều chỉnh theo hướng tăng cường rèn luyện kỹ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ nói, hướng về các tình huống giao tiếp thông thường, tăng cường thực hành các loại văn bản hành chính gắn với đời thường.

Cụ thể, đó là các kỹ năng dẫn chương trình (MC); kỹ năng nói trước đám đông, phát biểu trong các cuộc họp, điều hành họp; kỹ năng thương thảo, thuyết phục; kỹ năng phản biện, kỹ năng giải quyết các tình huống như bị chỉ trích, bị chất vấn; kỹ năng giải quyết các mâu thuẫn, xung đột trong đời sống; kỹ năng trả lời phỏng vấn tuyển dụng…

Các loại văn bản hành chính thông thường cần được rèn luyện một cách thành thục như viết các loại đơn từ, kiến nghị, tờ trình, các loại biên bản, hợp đồng… thông qua các tình huống, các bài học thực hành, các chương trình thực tế…

Nếu đi theo hướng này, chương trình Ngữ văn trong trường phổ thông sẽ hấp dẫn, sinh động, thiết thực, tránh được lối mòn lý thuyết kinh viện, diễn giảng nhàm chán, cũng như lối học vẹt, làm theo văn mẫu để đối phó cho qua các kì thi.

ĐĂNG TRUNG
TIN LIÊN QUAN

Đào, quất mini hút khách dịp Tết Nguyên đán, tiểu thương thu bạc triệu mỗi ngày

Anh Tuấn |

Tết Nguyên đán đang cận kề, thời điểm này tại chợ hoa Quảng An, Lạc Long Quân (Tây Hồ, Hà Nội), chợ hoa Hàng Lược (quận Hoàn Kiếm) đã bày bán những cành đào Nhật Tân phục vụ nhu cầu của người dân thủ đô. Đặc biệt, những cành đào mini, giá từ 50.000 đồng - 150.000 đồng được nhiều người lựa chọn.

Dự báo diễn biến không khí lạnh mạnh giáp Tết Nguyên đán 2023

AN AN |

Cơ quan khí tượng nhận định không khí lạnh sẽ tác động mạnh hết ngày mai 17.1.2023 (tức ngày 26 Tết Nguyên đán).

Nguyễn Thái Luyện kháng cáo sau khi bị tuyên án chung thân

Anh Tú |

TPHCM - Sau khi bị TAND TPHCM tuyên án chung thân về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bị cáo Nguyễn Thái Luyện (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Địa ốc Alibaba) vừa có đơn kháng cáo kêu oan cho rằng mình không lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Công ty Alibaba không gian dối khi cung cấp thông tin về các thửa đất để bán cho khách hàng.

Nói về sai phạm ở Cục Đăng kiểm, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải: "Tôi cũng thấy xấu hổ"

Khánh Hoà |

Nhìn lại vụ việc liên quan tới Cục Đăng kiểm thời gian qua, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng thừa nhận dù mới về công tác tại bộ 2 tháng nhưng bản thân ông cũng thấy xấu hổ khi biết thông tin. Tuy nhiên, ông Thắng khẳng định cán bộ hư thì phải xử lý, kể cả thay 100% nhưng vẫn phải tập trung làm tốt nhiệm vụ được giao.

Tất bật ngược xuôi giao hàng, shipper vẫn lo không có Tết

Thiện Nhân-Tùng Giang |

Nhiều shipper giao hàng chia sẻ, những ngày giáp Tết Nguyên đán dù đơn hàng tăng cao nhưng thu nhập thực tế vẫn chưa đạt như kỳ vọng.

Nhân tố bất ngờ có thể giúp sớm chấm dứt chiến sự Ukraina

Ngọc Vân |

Thời tiết mùa đông ấm áp bất thường trong năm nay có thể giúp sớm chấm dứt chiến sự Ukraina.

Cổ động viên Thái Lan đặt dép giữ chỗ mua vé xem chung kết AFF Cup 2022

Thanh Vũ (từ Bangkok) |

Người hâm mộ bóng đá Thái Lan bày tỏ sự thất vọng khi không thể mua được vé xem đội nhà đá chung kết lượt về AFF Cup 2022.

Phân công nhiệm vụ của các Phó Thủ tướng Chính phủ

Vương Trần |

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Quyết định 19/QĐ-TTg ngày 15.1.2023 về việc phân công nhiệm vụ của các Phó Thủ tướng Chính phủ.