Đó là chia sẻ của ông Trần Văn Nghĩa - Phó Cục trưởng Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng (Bộ GDĐT). Ông Nghĩa cho biết mục đích của việc công bố đề thi minh họa là giúp học sinh, giáo viên thấy được phạm vi ra đề, độ khó dễ cũng như độ phân hóa của đề thi. Đặc biệt, với những môn thi có sự thay đổi lớn như toán, việc tiếp cận đề thi mới sẽ giúp thầy cô sớm hình dung được cấu trúc ra đề để định hướng ôn tập tốt hơn cho học sinh.
Đề thi minh họa cũng giúp học sinh giảm bớt tình trạng học tủ, học lệch và nắm bắt được phạm vi chương trình học. Thầy Lại Tiến Minh (giảng viên môn toán - Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội) chia sẻ: “Theo như chương trình trong đề thi minh họa thì phạm vi kiến thức không quá nặng nề, chủ yếu nằm toàn bộ trong bộ sách giáo khoa cơ bản và khối lượng kiến thức hoàn toàn ở chương trình lớp 12. Đề cũng có sự phân loại tốt với 30 - 40% câu hỏi khó, đòi hỏi học sinh phải tư duy tốt mới có thể làm được bài.
Bên cạnh đó, đề minh họa cho thấy sự khác biệt giữa dạy tự luận và dạy trắc nghiệm. Dạy tự luận đơn thuần là ra các dạng đề khác nhau để học sinh giải bài tập, có thiên hướng ôn “tủ”. Còn với học để thi trắc nghiệm thì đòi hỏi học sinh phải hiểu tổng thể và sâu sắc về các vấn đề của môn học. Có như vậy mới làm được bài chính vì vậy học sinh sẽ không thể bỏ qua được một số lượng kiến thức mà bấy lâu nay học theo hình thức tự luận.
Khá bất ngờ với đề thi minh họa môn toán, thầy Nguyễn Quốc Chí (giáo viên Tuyensinh247.com.) chia sẻ: “Điều bất ngờ nhất trong đề thi minh họa THPT quốc gia năm nay, không phải là hình thức thi trắc nghiệm đã được báo trước, mà chính là nội dung kiến thức trong đề. Các nội dung trong chương trình 12 được chia rải đều, hỏi rất chi tiết, sâu sắc với nhiều ý tưởng lẫn kiến thức khác nhau. Đây là điều đối lập hoàn toàn với hình thức tự luận, khi chúng ta đều biết hình thức tự luận hơi mang thiên hướng học tủ. Nhưng trắc nghiệm năm nay của Bộ GDĐT thì hoàn toàn xóa bỏ hình thức học tủ vốn tồn tại lâu nay”.
Thầy Quốc cũng chia sẻ thêm: “Để làm tốt đề thi năm nay, học sinh phải học rất chắc kiến thức, học rộng nhưng không cần ôn phần quá khó. Bên cạnh đó kỹ năng làm nhanh, sử dụng máy tính cầm tay thành thạo là kỹ năng”.
Giáo viên trẻ toát mồ hôi với đề minh họa giáo dục công dân
Điểm đặc biệt từ trước đến nay trong lịch sử kỳ thi THPT quốc gia 2017 môn giáo dục công dân lần đầu tiên được đưa vào môn thi chính. Vì vậy, nhiều giáo viên và học sinh không khỏi lo lắng. Đặc biệt, khi công bố đề thi minh họa, nhiều giáo viên trực tiếp dạy môn học này “toát mồ hôi”. Cô Lê Thị Hồng Hoa (hơn 30 năm dạy môn giáo dục công dân, THPT Nguyễn Thị Minh Khai, Hà Nội) chia sẻ: “Theo như đề minh họa thì quả thực đề này khá hay nhưng không hề dễ, những giáo viên trẻ, ít kinh nghiệm chưa chắc đã làm được hết bài”.
Lý giải cho độ khó của đề cô Hoa cho hay, nội dung về các luật trong sách giáo khoa lớp 12 rất sơ lược. Trong khi đó, thời gian học môn này 1 tiết/tuần cho lượng kiến thức thi là quá ít. Với chừng đó thời gian, giáo viên khó xoay xở để có thể nói sâu về kiến thức, chỉ đủ để lược qua. Ví dụ, những khái niệm về “quyền tác giả” hay “quyền sở hữu công nghiệp” trong đề thi thuộc Bộ luật Dân sự nhưng sách giáo khoa hầu như không đề cập đến. Hoặc về vi phạm dân sự, nếu không được học kỹ, học sinh khó có thể phân biệt được các hình thức vi phạm.
Theo nhiều giáo viên dạy môn giáo dục công dân ở Hà Tĩnh chia sẻ kiến thức của môn này ở lớp 12 phần là luật, rất trừu tượng, nặng về lý thuyết, học sinh sẽ học và thi khá vất vả. Có những câu ngoài yêu cầu nắm chắc kiến thức, buộc học sinh phải hiểu rõ luật và biết cách áp dụng mới làm đúng bài được. Lâu nay giáo viên đều nghĩ môn học này sẽ không thi nên thường cho học sinh lớp 12 học nhẹ nhàng, không bắt các em làm bài tập về nhà để ưu tiên thời gian cho các môn liên quan đến thi cử. Nhưng năm nay giáo dục công dân trở thành môn thi cả cô và trò phải tập trung hết công suất để dạy và học.
Từ trước tới nay, tâm lý của nhiều học sinh là học môn này mang tính hình thức, nên khi đọc đề thi minh họa đều khá “sốc”. Bạn Hoàng Diệu Huyền (Trường THPT chuyên Hà Tĩnh, Hà Tĩnh) chia sẻ: “Khi học chúng em phải chú ý đến những dẫn chứng thực tế và muốn nhớ, hiểu ngay vấn đề, chúng em phải liên hệ ngay lúc đó. Còn nếu chỉ học lý thuyết mà không vận dụng bằng các bài tập thực tế thì sẽ khó có thể làm được bài bởi đề thi mang tính ứng dụng thực tế nhiều. Tâm lý từ trước tới nay chúng em học môn này cho “có” chứ không phải để đi thi nên giờ sẽ khá khó khăn”.
