6 tháng 3 đề xuất thu phí
Chỉ tính trong vòng 6 tháng qua, trên địa bàn TPHCM có đến 3 đề xuất về việc thu phí. Trước tiên là Sở GTVT đề xuất thu phí sử dụng lòng, lề đường trên địa bàn TPHCM. Theo đó, với những trường hợp sử dụng một phần vỉa hè làm bãi giữ xe, đậu xe, kinh doanh dịch vụ, buôn bán hàng hóa, Sở GTVT đề xuất mức thu phí dựa trên cơ sở diện tích đất sử dụng, giá đất hằng năm do UBND thành phố ban hành và tỉ lệ phần trăm tính giá đất tùy theo khu vực.
Sở GTVT chia 24 quận, huyện trên địa bàn thành 5 khu vực, để làm cơ sở tính mức thu phí, với mức thu phí sau khi tính toán ở khu vực thấp nhất là 20.000 đồng/m2/tháng, khu vực cao nhất (Q.1) có mức thu 100.000 đồng/m2/tháng.
Không lâu sau đó, Cty cổ phần công nghệ Tiên Phong (đơn vị được thành phố giao nghiên cứu đề án) cũng trình lại đề án thu phí xe ôtô vào trung tâm, nhằm giải quyết tình trạng kẹt xe. Mức đề xuất thu phí 30.000 - 50.000 đồng (tùy từng loại phương tiện). Và mới đây, Sở Du lịch TPHCM đề xuất thành phố cơ chế thu mỗi khách qua đêm tại thành phố 1 USD/đêm để tạo quỹ phát triển du lịch riêng cho TPHCM…
Dĩ nhiên trên đây chỉ mới là những đề xuất, có đề xuất thì bị bác ngay (như đề xuất thu phí du khách qua đêm tại khách sạn TPHCM), còn những đề xuất khác hiện đang được cân nhắc và lấy ý kiến các sở, ngành. Tuy nhiên, qua hàng loạt đề xuất thu phí gần đây trên địa bàn TPHCM khiến dư luận không khỏi lo lắng đặt vấn đề: Phải chăng TPHCM cũng đang lạm thu?
Ông Nguyễn Hữu Trường (ngụ P.Tân Sơn Nhì, quận Tân Phú) chia sẻ: “Mỗi người dân, gia đình sống tại TPHCM hiện nay đã chịu rất nhiều khoản thu phí, thuế các loại chung đang được áp dụng trong cả nước: Thuế VAT khi mua sắm hàng hóa tiêu dùng thiết yếu, phí bảo trì đường bộ, phí thu qua xăng dầu, phí cầu đường khi qua các trạm thu phí đường bộ, phí nước thải sinh hoạt, rồi các khoản thu khác của địa phương đối với mỗi hộ gia đình…
Nếu sắp tới, TPHCM lại áp dụng các khoản thu khác nữa của riêng địa bàn thành phố thì tất cả những gánh nặng phát sinh đó dù trực tiếp hay gián tiếp đều lại đổ lên hết người dân. Người dân đã quá mệt mỏi lắm rồi! Vì vậy, tôi đề nghị thành phố cần cân nhắc, đừng đề xuất các khoản phí theo kiểu lạm thu nữa”.
Thu phí không vì mục đích kinh tế
Dưới góc độ quản lý, ông Bùi Xuân Cường - Giám đốc Sở GTVT - chia sẻ về đề xuất thu phí ôtô vào trung tâm rằng: “Đây không phải là giải pháp để tăng thu kinh tế mà là kiểm soát nhu cầu đi lại bằng phương tiện cá nhân.
Quan điểm của sở là ủng hộ đề xuất này nhưng cũng phải cân nhắc. Các giải pháp cụ thể như thời điểm thu, giá thu, các cổng thu, đối tượng thu, chúng tôi sẽ lắng nghe các ý kiến đóng góp. Sau khi Mặt trận Tổ quốc phản biện, chúng tôi sẽ tổng hợp báo cáo thành phố”.
Còn liên quan đến đề xuất thu phí vỉa hè, lòng đường, tại kỳ họp Hội đồng nhân dân vừa qua, ông Lê Văn Khoa - Phó Chủ tịch UBND TPHCM - cũng khẳng định chủ trương của TPHCM hoàn toàn không phải dọn dẹp vỉa hè, lòng đường để thu phí.
“Vừa qua, Sở GTVT có trình UBND thành phố về mức thu phí sử dụng tạm vỉa hè, lòng đường vì mức thu hiện nay đã lạc hậu quá rồi. Tuy nhiên, Chủ tịch UBND thành phố có kết luận tạm thời chưa bàn đến việc nâng phí vì TPHCM đang lập lại trật tự đô thị. Cũng xin nói thêm, chỗ nào có thể tạo điều kiện cho người dân kinh doanh thì thành phố không thu tiền, còn cái nào sử dụng vỉa hè thu lợi như tổ chức bãi giữ xe để lấy tiền thì khác” - Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Văn Khoa giải thích thêm.
Trong khi đó, trao đổi với PV Báo Lao Động, tiến sĩ Phạm Sanh (chuyên gia giao thông) cho rằng, thành phố cần phải hết sức cân nhắc trong các đề xuất thu phí trên địa bàn, vì nếu tăng thêm phí là tăng thêm gánh nặng cho người dân. Đặc biệt, việc đề xuất thu phí sử dụng lòng đường, vỉa hè hay thu phí ôtô vào trung tâm phải đặt tính khả thi lên hàng đầu.
Qua các đề xuất vừa rồi, thì tính khả thi của các đề án không cao, thiếu tính thực tế và khó có thể đạt được mục tiêu đề ra là giải quyết kẹt xe hay lập lại trật tự đô thị.
“Đành rằng, hiện nay, ngân sách thành phố hạn chế, thiếu vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, nhưng đừng vì thế mà cái gì cũng tính toán đề xuất thu phí. Nếu chúng ta làm không khéo thì người dân vẫn phải nộp phí, đường thì không hết tắc, còn doanh nghiệp thực hiện thì được hưởng lợi từ việc bán công nghệ, thiết bị… Thay vì đề xuất thu phí, thành phố nên lựa chọn những giải pháp kỹ thuật khác khả thi hơn” - tiến sĩ Phạm Sanh lưu ý.
* Theo tiến sĩ - luật sư Nguyễn Anh Tuấn (Văn phòng luật LNT): Đề án thu phí xe ôtô vào trung tâm thành phố hiện mang tính cục bộ địa phương và không phù hợp trong giai đoạn này. Việc thu phí chỉ làm tăng áp lực thuế, phí đối với các phương tiện chứ không thể giảm được lượng xe cộ ở khu vực trung tâm. Việc thực hiện dự án này sẽ ảnh hưởng tới hàng triệu người, vì thế cần những tính toán hiệu quả chính xác. Hầu hết các điểm đen kẹt xe ở thành phố hiện nay đều không nằm ở trung tâm, thuộc vùng dự kiến thu phí mà là các tuyến đường nối vào trung tâm. Hơn nữa, các phương tiện sẽ chịu cảnh phí chồng phí mà lại không được hưởng lợi từ số tiền mình bỏ ra.
* Tiến sĩ - kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn cho biết, thay vì bỏ ra số tiền lớn đầu tư vào dự án mà chưa biết hiệu quả đến đâu, TPHCM nên triển khai các biện pháp hiệu quả trước mắt như: Cần xử phạt nghiêm tình trạng đậu xe ôtô không đúng nơi quy định trên các tuyến đường khu trung tâm; cắm biển thu phí đậu xe tại các tuyến đường phù hợp với mức giá cao gấp 5-10 lần so với hiện nay; xây dựng các bãi giữ xe ngoài vành đai trung tâm với mức thu hợp lý... Khi đó, không những hạn chế xe ôtô vào trung tâm mà còn khuyến khích người dân tham gia phương tiện công cộng. Số tiền thu được từ các bãi giữ xe sẽ được đầu tư phát triển mạng lưới xe buýt, ưu đãi giá vé cho người dân sống trong khu trung tâm. BẢO CHƯƠNG ghi
