Cây trồng thiếu nước bên hệ thống tưới nước bỏ hoang?
Ở thị trấn Cam Lộ, xã Cam Thành và Cam Tuyền (huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị) có 31ha đất bồi trồng cây rất tốt, nhưng vào mùa khô thiếu nước, nên người dân chỉ trồng được 1 vụ.
Ông Nguyễn Văn Thìn (trú tại khu phố 8, thị trấn Cam Lộ) đã canh tác 1 ha đất bồi ở trằm Ba Nê (khu phố 8) mấy chục năm nay, vụ Đông Xuân năm nào ông cũng trồng lạc, cho năng suất cao.
Từ năm 2020, hệ thống Trạm bơm Quật Xá 2 được khởi công xây dựng. Một khi trạm bơm hoàn thành, 31ha đất sẽ được các hệ thống ống dẫn kéo khắp cánh đồng cung cấp nước tưới, chấm dứt cảnh 1 năm làm 1 vụ.
Khởi công xây dựng đã 3 năm, trạm bơm đã hoàn thành, hệ thống ống dẫn nước cũng đã rải khắp đồng. Tuy nhiên, vụ Đông Xuân năm rồi hạn nặng, lạc bị cháy vì thiếu nước; còn vụ Hè Thu thì đất để hoang hóa như lâu nay vì hệ thống tưới ở trạm bơm chưa hoạt động.
"Công trình chưa sử dụng ngày nào, nhưng hiện nhiều hạng mục bị xuống cấp do phơi mưa phơi nắng nhiều. Đất thì khát nước, công trình cấp nước thì bỏ không, nhiều xót xa" - ông Thìn, chia sẻ.
Cách công trình Trạm bơm Quật Xá 2 không xa, là công trình Trạm bơm Đá Lã (xã Cam Tuyền, huyện Cam Lộ) cũng được xây dựng từ năm 2020 với mục tiêu cấp nước và tạo nguồn tưới cho 80 ha cây trồng cạn ở 3 thôn Cam Vũ 1, Cam Vũ 2, Cam Vũ 2 (xã Cam Tuyền).
Ông Nguyễn Xuân Hanh – Trưởng thôn Cam Vũ 1 nói rằng, vùng đất mà người dân ở địa bàn canh tác từ tháng 4 đến cuối tháng 7 âm lịch là bị hạn nặng, nên hiện chỉ trồng được cây sắn. Nếu có nước từ hệ thống nước tuới của Trạm bơm Đá Lã, thì có thể trồng được dưa hấu, cây ăn quả đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Thế nhưng, cũng như Trạm bơm Quật Xá 2, dù đã làm xong, đường ống dẫn nước về tận các cánh đồng cũng hoàn thiện, nhưng mấy vụ mùa vẫn chưa có nước. “Bữa có thử nghiệm, nước từ hệ thống ống có chảy nhưng yếu, không cấp đủ cho cả cánh đồng” – ông Hanh, cho hay.
Sau khi thử nghiệm, công trình Trạm bơm Đá Lã dừng hoạt động cho đến nay, nhiều hạng mục đã xuống cấp hoặc bị phá hoại, không thể hoạt động được…
Dân dùng tạm trạm bơm cũ, trạm bơm mới bỏ hoang?
Khoảng 40 năm trước, một bể chứa nước lớn được xây dựng trên quả đồi ở thôn Tân Xuân 1 (xã Cam Thành, huyện Cam Lộ) cùng hệ thống trạm bơm để cấp nước sinh hoạt cho hàng trăm hộ dân và nước tưới cho hàng chục ha cây trồng. Sau nhiều năm hoạt động, hệ thống cấp nước đã xuống cấp, nên năm 2020 nhà nước đầu tư xây dựng công trình Trạm bơm Tân Xuân.
Mong muốn có nước sạch để dùng và nước tưới cho cây trồng, người dân ở thôn Tân Xuân 1 đã hiến đất để xây dựng công trình. Không lâu sau, bể chứa làm xong, trạm bơm cũng hoàn thiện, nhưng đến nay, 375 hộ dân và 75ha cây trồng cạn ở đây vẫn phải trong chờ vào trạm bơm cũ.
Ông Dương Đình Tuân – Trưởng Ban Mặt trận thôn Tân Xuân 1 nói rằng, người dân rất bức xúc vì trạm bơm mới xây xong không đưa vào sử dụng. “Dùng hệ thống trạm bơm cũ, cứ mưa là nước đục, nên thiếu nước. Còn trạm bơm mới xây thì đặt ở vị trí không phù hợp, nên bị hư hỏng, chưa dùng đã xuống cấp rồi” – ông Tuân, nói.
Với công trình Trạm bơm Tân Xuân, gần 2 năm trước, Báo Lao Động có phản ánh về tình trạng bể chứa nước xây xong nhưng không chứa được nước vì bị nứt, trạm bơm đặt ở vị trí bị bồi lấp nên không hút được nước. Lúc đó, cơ quan chức năng đã vào cuộc kiểm tra, yêu cầu chủ đầu tư khắc phục, nhưng đến nay, công trình vẫn có các tồn tại như cũ và chưa đưa vào hoạt động được.
Tìm hiểu cho thấy, cả 3 công trình được nêu trên thuộc dự án Hệ thống thủy lợi Ba Hồ - Bản Chùa do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Trị làm chủ đầu tư.
Đối với công trình Trạm bơm Quật Xá 2 có tổng mức đầu tư hơn 7,9 tỉ đồng, công trình Trạm bơm Đá Lã có tổng mức đầu tư hơn 7,9 tỉ đồng, công trình Trạm bơm Tân Xuân có tổng mức đầu tư hơn 10,9 tỉ đồng.
