Ruốc (hay còn gọi là moi, tép biển) là tên gọi của một loại động vật giáp xác mười chân. Sống ở vùng nước ven bờ biển. Hình dạng như con tôm nhỏ, chỉ khoảng 4mm – 10mm được coi là một đặc sản của miền biển. Ruốc biển có giá trị dinh dưỡng rất cao.
Những ngày tháng 9, khi ruốc biển vào mùa thường xuất hiện dày đặc tại khu vực ven biển, cách bờ biển gần 1km. Mùa ruốc biển là một trong những thời điểm rất được ngư dân địa phương yêu thích bởi không cần đi xa bờ nhưng lại thu được lợi ích kinh tế cao.
Ngư dân đánh bắt ruốc không kể thời gian, cứ đầy khoang thuyền là có thể vào bờ để bán, sau đó lại tiếp tục ra khơi.Tuy nhiên, thông thường ngư dân tại làng Tân Thuận (xã Ngư Thủy Bắc, huyện Lệ Thủy) thường đi vào 2 đợt, đợt 1 từ sáng sớm đến trưa và đợt 2 là từ chiều đến tối muộn.
Đa phần ngư dân tại đây đều đánh bắt bằng thuyền nhỏ, nên mỗi ngày trung bình bắt được khoảng 3 đến 4 tạ ruốc, những ngày trúng được luồng thì có thể bắt được 5 đến 6 tạ ruốc.Ruốc được thương lái tới mua ngay tại bờ biển với giá khoảng 10.000 đồng/1kg, còn nếu ngư dân chở vào các xã ở phía trong thì bán sẽ được giá hơn, khoảng 17.000 đồng/1kg, giá cao hay thấp còn tùy vào độ tươi và chất lượng con ruốc.
Trừ đi chi phí nhiên liệu, mỗi ngày ngư dân tại đây thu về vài triệu đồng. Nếu thời tiết được thuận lợi, ngư dân có thể đánh bắt cả ngày lẫn đêm không nghỉ, trong một tháng có thể thu lời vài chục triệu đồng.Anh Nguyễn Văn Thới (làng Tân Thuận, xã Ngư Thủy Bắc, huyện Lệ Thủy) cho biết, “năm nay được mùa ruốc, giá cũng ổn nên thu lời cũng khá nhiều.
“Một ngày tôi đi hai đợt, một đợt từ sáng sớm đến trưa, một đợt nữa vào lúc chiều đến tối. Trung bình một ngày bắt được khoảng 2 tới 3 tạ, mấy thuyền khác bắt còn nhiều hơn” - anh Thới tâm sự.
Để có thể bắt được ruốc, người dân phải dùng các dụng cụ đặc thù được làm bằng hai thanh gỗ dài, buộc lưới nhỏ tạo thành hình tam giác. Khi gặp luồng ruốc, người dân sẽ hạ vợt xuống để xúc, đưa lên khoang thuyền, cũng có một số thuyền khác lại sử dụng lưới có mắt nhỏ để đánh bắt.“Bắt ruốc này cũng không khó, quan trọng là đôi mắt phải chú ý quan sát, chỉ cần thấy được một đàn nhỏ là sẽ biết ngay cả luồng ruốc, tới lúc đó mình chỉ việc dùng lưới hoặc vợt để vợt lên thuyền thôi” - anh Thới chia sẻ thêm.
Ruốc biển sau khi được đánh bắt thường được phơi khô, sau đó chế biến thành nhiều món khác nhau, nhưng đặc trưng tại đây thì có thể kể đến như làm mắm, ruốc khô rang nước mắm, nấu canh…