Chiết khấu tăng, thu nhập giảm mạnh
Lái xe công nghệ một thời từng là công việc có thu nhập tốt do có lượng khách bùng nổ. Ngay cả sinh viên hay những người đang có việc làm ổn định cũng tranh thủ lái xe ôm hay taxi công nghệ những lúc rảnh rỗi để tăng thu nhập.
Nhưng hiện tại, tài xế xe công nghệ đang “đói” khách khi các nhà hàng, quán ăn tìm cách bớt lệ thuộc vào app, giảm phần chiết khấu trên đơn hàng, trong khi số lượng tài xế công nghệ ngày càng tăng.
Anh Trần Văn Hải (Tây Mỗ, Hà Nội) cho biết, anh chỉ học hết cấp 3, cũng trải qua nhiều công việc làm thuê chân tay nặng nhọc, vất vả, nhận về vài triệu đồng/tháng. Sau dịch COVID-19, doanh nghiệp ít việc, anh chuyển sang làm xe ôm công nghệ.
“Làm nghề này thời gian tự do, thoải mái lại tiền tươi, ngày mới làm thu nhập một tháng sau khi trừ chi phí cũng được từ 8-10 triệu đồng", anh Hải nói.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, số lượng tài xế gia nhập hãng xe công nghệ ngày càng nhiều, công ty tăng chiết khấu từ 32% lên đến 39%. Số lượng cuốc xe “nổ về” giảm trong khi tăng chiết khấu khiến thu nhập của anh Hải giảm gần một nửa.
Cũng như anh Hải, anh Nguyễn Văn Tuấn (ở Phú Cát, Quốc Oai, Hà Nội) từng làm công nhân ở 1 khu công nghiệp nhưng công việc bị giảm. Ban đầu, anh chỉ định chạy xe ôm công nghệ để tạm thời ứng phó với những lúc không có việc làm. Thời gian đầu, anh Tuấn có thu nhập hàng tháng khoảng 10-15 triệu đồng, thậm chí hơn. Tuy nhiên, đến giữa năm 2023, khi ngày càng nhiều người tham gia khiến "miếng bánh" bị chia sẻ quá nhiều, lượng khách giảm đột ngột, thu nhập ngày càng bị thu hẹp khiến anh Tuấn nản lòng.
“Các ứng dụng gọi xe thu chiết khấu của người lao động ngày càng cao, hiện tại đã lên tới gần 40%. Nếu tính cả chi phí xăng xe, ăn uống thì tôi chỉ nhận được khoảng 50% số tiền thu được", anh Tuấn nói.
Lái xe công nghệ chán nản với công việc
Thu nhập thấp, rủi ro cao khiến việc chạy vòng quanh những con đường ngập mưa hay bụi bẩn đã không còn hấp dẫn với đa phần tài xế công nghệ.
Theo anh Trần Thanh Phong (xã Tân Triều, Thanh Trì, Hà Nội) giờ đã qua thời điện thoại “nổ cuốc” liên tục và gặp nhiều khách tốt bụng bo thêm. Hiện thu nhập của xe công nghệ rất thấp, cả ngày ôm xe (khoảng 10 giờ) cũng chỉ được khoảng 500.000 đồng, trừ chi phí xăng xe, bến bãi… được khoảng 250.000 đồng/ngày. “Với mức lương kiếm được, tôi chỉ đủ trang trải tiền thuê nhà, đóng học cho con và các chi phí hàng tháng”, anh Phong trần tình.
Trong khi đó, các tài xế xe công nghệ và khách hành đang gánh hàng loạt phụ phí bủa vây trong cuốc xe như phí sử dụng ứng dụng 2.000 đồng/cuốc, phí trung hòa carbon, bảo hiểm 2.000 - 4.000 đồng/cuốc...
Chưa hết, chi phí đặt mua áo, mũ bảo hiểm và tiền "thế chân" với app từ 1,5 - 3 triệu đồng/người để được mở tài khoản, duy trì hoạt động... Trong khi trách nhiệm của người sử dụng lao động với người lao động vô cùng thấp, các điều khoản và điều kiện làm việc không tốt, phí nền tảng cao và một môi trường làm việc cạnh tranh gay gắt.
Về phía người lao động, nhiều tài xế công nghệ bắt đầu cảm thấy nản khi thu nhập giảm và tình trạng đối mặt với rủi ro mà không có biện pháp bảo vệ. Một vấn đề đáng quan tâm là các lái xe công nghệ gần như toàn bộ thời gian lái xe ngoài đường, luôn tiềm ẩn những rủi ro nhưng họ lại không tiếp cận các gói an sinh xã hội, bảo hiểm xã hội…
