Hôm nay là ngày tựu trường và ý nghĩa của chữ "tựu"

Nguyên Đức |

Trong tiếng Việt, chữ tựu trong "tựu trường" được hiểu phổ thông với hai nghĩa.

Hôm nay, ngày 5.9 là ngày khai giảng năm học mới, ngày tất cả học sinh quay lại trường lớp sau 3 tháng hè, ngày mở đầu một niên khóa mới cho những đứa trẻ cầm sách vở bước vào học đường.

Cả nước chọn chung một ngày thống nhất như vậy, thật sự rất ý nghĩa và tiện ích cho sự tổ chức, tập trung. Một cách giản đơn, nhiều thầy cô giáo đã gọi ngày hôm nay, là ngày tựu trường!

Trong tiếng Việt, chữ tựu được hiểu phổ thông với hai nghĩa.

Thứ nhất, là tập trung lại. Nghĩa này gắn với từ Hán Việt là chữ tựu 就, gồm một bộ uông 尢 đặt cạnh chữ kinh. Chữ kinh 京, có nghĩa là kinh đô, nơi tụ tập sầm uất nhiều người. Một từ chỉ vào nơi tụ tập đông người, phát âm của bộ uông là vưu, nên đọc là tựu, có nghĩa là tụ tập, theo tới với nhau… Những từ Hán Việt đã phổ biến như tựu trung, quy tựu đều dùng nghĩa này.

Thứ hai, là thành tích, nên, được. Nghĩa này là sự mở rộng của chữ tựu ban đầu, thể hiện sự đúc kết, gom góp lại của một vấn đề, đạt được kết quả cuối cùng, đánh dấu mốc điểm kết thúc một quá trình nào đó. Từ quen dùng là thành tựu, là theo nghĩa này.

Chữ trường 場, nguyên chữ Hán đọc âm là tràng, là từ được ghép bởi bộ Thổ 土 (đất đai) và chữ Dị 易, viết tắt chữ Dương 陽, để mượn âm đọc, nghĩa là khu đất, bãi đất rộng. Chữ trường này, đồng âm với chữ trường nghĩa là dài, chữ trường nghĩa là ruột… thường dễ bị nhầm lẫn ở tiếng Việt.

Tựu trường, vì thế là hai từ Hán Việt ghép lại, nghĩa cơ bản là sự tụ tập lại ở một bãi đất rộng. Song khi chuyển qua Việt hóa hoàn toàn, chữ trường được hiểu theo nghĩa là cơ sở học tập, nơi học sinh học tập, thì tựu trường được làm sáng rõ nghĩa hơn, là ngày tập trung của học trò để vào năm học mới.

Chút tinh tế ở đây, là chữ tựu vì vậy được ẩn chứa cả hai nghĩa. Tựu trường là ngày học sinh tập trung lại đi học, nhưng tựu trường cũng có nghĩa “ngày hội tụ những thành tích”. Những đứa trẻ được lên lớp mới, những đứa trẻ bắt đầu thời điểm học tập mới, hướng đến những kết quả học tập mới, thành tích học tập mới để tốt hơn.

Chữ tựu trường như thế, diễn tả được ý nguyện mong muốn của xã hội và mỗi gia đình, hướng cho con cái học tập tri thức để ngày một tiến bộ, có thêm những thành tựu mới trong cuộc đời.

Ngày tựu trường, là ngày của những ước mơ tốt đẹp trong cuộc sống này được hội tụ lại với nhau, ngày khởi đầu cho những khao khát thành công hơn trong cuộc sống này.

Hiểu vậy để nói rằng, hôm nay, là ngày tựu trường!

Nguyên Đức
TIN LIÊN QUAN

Lễ khai giảng đặc biệt tại trường mầm non phải bốc thăm giành suất học

Tường Vân - Minh Hà |

Sáng 5.9, rất đông phụ huynh đưa con tới dự lễ khai giảng tại Trường Mầm non Hoàng Liệt (phường Hoàng liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội). Đây là nơi vừa diễn ra đợt bốc thăm giành suất học thu hút sự quan tâm của dư luận.

Giáo dục 24/7: Thông điệp năm học mới của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo

NHÓM PV |

Giáo dục 24/7: Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham dự lễ khai giảng tại nhiều địa phương; Thông điệp năm học mới của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT; Học phí chiếm 80% nguồn thu Trường ĐH Y dược Cần Thơ...

Học sinh tự hào vì được thả chim bồ câu trong lễ khai giảng năm học mới

Hà Chi - Quang Linh |

Bắt đầu từ năm 2018, nghi thức thả chim bồ câu trong lễ khai giảng đã tạo ra điểm nhấn riêng của Trường THPT Việt Đức (Hà Nội).

Lễ khai giảng tại ngôi trường giữa thảo nguyên đẹp như tranh vẽ

Phương Nhiên |

Quảng Nam – Điểm trường thôn 5 Tu Nấc, xã Trà Cang chỉ vỏn vẹn có 2 phòng học, được dựng từ những tấm gỗ đơn sơ, nằm biệt lập trên một đỉnh núi đầy cỏ xanh của núi rừng Quảng Nam. Lễ khai giảng năm học mới của thầy trò nơi đây tuy đơn sơ nhưng vẫn tràn đầy sự náo nức và tình yêu với con chữ.

Hệ số lương áp dụng với giáo viên trung học cơ sở hạng III là bao nhiêu?

Bảo Hân (T/H) |

Hệ số lương của giáo viên được nhiều bạn đọc quan tâm. Vậy theo quy định hiện hành, hệ số lương của giáo viên trung học cơ sở hạng III là bao nhiêu?

Mùa thu này, con đi học

THUỲ TRANG |

Ngày 5.9.2022, anh Nguyễn Hoàng, người dân trú quận Sơn Trà, TP.Đà Nẵng thức dậy sớm hơn mọi ngày. Bên ngoài, từ đường lớn đến từng con hẻm nhỏ rộn ràng hơn lạ thường. Bởi, mùa thu này, các con đi học.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã có nhiều giải pháp hỗ trợ người lao động mất việc

PHƯƠNG NGÂN - CHÂN PHÚC |

TPHCM - Tại LĐLĐ quận Bình Thạnh, sáng ngày 17.1, ông Trần Thanh Hải - Phó Chủ tịch Thường trực Tổng LĐLĐ Việt Nam đã đến thăm, động viên và trao quà Tết cho người lao động có hoàn cảnh khó khăn đang làm việc trên địa bàn. Đồng thời, ông Trần Thanh Hải cũng đã thông tin một số giải pháp nhằm hỗ trợ người lao động bị mất việc, giảm việc.

Khoảnh khắc AFF Cup: Khép lại hành trình của ông Park Hang-seo

NHÓM PV |

Bản tin Khoảnh khắc AFF Cup ngày 17.1. AFF Cup 2022 kết thúc, khép lại hành trình của huấn luyện viên Park Hang-seo với bóng đá Việt Nam.

Lễ khai giảng đặc biệt tại trường mầm non phải bốc thăm giành suất học

Tường Vân - Minh Hà |

Sáng 5.9, rất đông phụ huynh đưa con tới dự lễ khai giảng tại Trường Mầm non Hoàng Liệt (phường Hoàng liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội). Đây là nơi vừa diễn ra đợt bốc thăm giành suất học thu hút sự quan tâm của dư luận.

Giáo dục 24/7: Thông điệp năm học mới của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo

NHÓM PV |

Giáo dục 24/7: Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham dự lễ khai giảng tại nhiều địa phương; Thông điệp năm học mới của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT; Học phí chiếm 80% nguồn thu Trường ĐH Y dược Cần Thơ...

Học sinh tự hào vì được thả chim bồ câu trong lễ khai giảng năm học mới

Hà Chi - Quang Linh |

Bắt đầu từ năm 2018, nghi thức thả chim bồ câu trong lễ khai giảng đã tạo ra điểm nhấn riêng của Trường THPT Việt Đức (Hà Nội).

Lễ khai giảng tại ngôi trường giữa thảo nguyên đẹp như tranh vẽ

Phương Nhiên |

Quảng Nam – Điểm trường thôn 5 Tu Nấc, xã Trà Cang chỉ vỏn vẹn có 2 phòng học, được dựng từ những tấm gỗ đơn sơ, nằm biệt lập trên một đỉnh núi đầy cỏ xanh của núi rừng Quảng Nam. Lễ khai giảng năm học mới của thầy trò nơi đây tuy đơn sơ nhưng vẫn tràn đầy sự náo nức và tình yêu với con chữ.

Hệ số lương áp dụng với giáo viên trung học cơ sở hạng III là bao nhiêu?

Bảo Hân (T/H) |

Hệ số lương của giáo viên được nhiều bạn đọc quan tâm. Vậy theo quy định hiện hành, hệ số lương của giáo viên trung học cơ sở hạng III là bao nhiêu?

Mùa thu này, con đi học

THUỲ TRANG |

Ngày 5.9.2022, anh Nguyễn Hoàng, người dân trú quận Sơn Trà, TP.Đà Nẵng thức dậy sớm hơn mọi ngày. Bên ngoài, từ đường lớn đến từng con hẻm nhỏ rộn ràng hơn lạ thường. Bởi, mùa thu này, các con đi học.