Dư luận tại Hà Tĩnh và một số địa phương khác đang quan tâm vấn đề nhiều giáo viên bị xếp loại “không hoàn thành nhiệm vụ”, bị chậm nâng bậc lương vì sinh con thứ 3.
Ngày 7.7, trao đổi với phóng viên, một giáo viên ở Hà Tĩnh cho biết vào năm 2017, Bộ Tư pháp đã có văn bản khẳng định việc kỉ luật cán bộ, viên chức sinh con thứ 3 là trái pháp luật.
Theo đó, vào năm 2017, Bộ Tư pháp đã có Công văn số 4710 gửi UBND tỉnh Hà Tĩnh, khẳng định Quyết định số 77/2014/QĐ-UBND ngày 12.11.2014 của UBND tỉnh này về việc xử lý kỷ luật cán bộ, viên chức sinh con thứ ba trở lên có nội dung trái pháp luật.
Do đó, đến ngày 31.10.2017, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành quyết định bãi bỏ Quyết định số 77/2014.
Quyết định 77/2014 về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức, chiến sĩ lực lượng vũ trang sinh vi phạm chính sách dân số – kế hoạch hóa gia đình trên địa bàn tỉnh, do ông Võ Kim Cự, lúc đó đang giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh ký.
Trong nội dung quyết định nêu rõ, công chức giữ chức vụ sinh con thứ 3 sẽ bị giáng chức; sinh con thứ 4 bị cách chức, sinh con thứ 5 bị buộc thôi việc. Viên chức không giữ chức vụ sinh con thứ 3 bị khiển trách, sinh con thứ 4 bị cảnh cáo, sinh con thứ 5 bị buộc thôi việc. Công chức, viên chức sinh con vi phạm chính sách dân số, có thể điều chuyển công tác đến vùng kinh tế - xã hội khó khăn hơn. Tập thể có cán bộ vi phạm cũng liên đới chịu trách nhiệm.
Sau gần 3 năm áp dụng Quyết định 77/2014, toàn tỉnh Hà Tĩnh có 1.075 cán bộ, công chức, viên chức, chiến sĩ lực lượng vũ trang đã bị xử lý kỷ luật, điều chuyển đến vùng khó khăn, kéo dài thời gian nâng lương, bị cách chức.
Tuy nhiên, sau thời điểm bị Bộ Tư pháp khẳng định có nội dung trái pháp luật dẫn đến phải bãi bỏ quyết định nói trên, những người đã bị kỷ luật không được xin lỗi hoặc có biện pháp khắc phục. Những người liên quan đến việc ban hành văn bản nói trên cũng không bị xử lý.
Tương tự, vào năm 2018, Nghệ An cũng đã ban hành quyết định bãi bỏ nội dung kỷ luật, xử phạt người sinh con thứ 3 trong văn bản do tỉnh ban hành.
Sau thời điểm nói trên, đảng viên sinh con thứ 3 bị xử lý theo quy định của đảng, còn cán bộ, viên chức không phải là đảng viên khi sinh con thứ 3 không bị xử lý.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, một số địa phương có hiện tượng xử lý cán bộ, giáo viên sinh con thứ 3 bằng hình thức xếp loại “không hoàn thành nhiệm vụ”, chậm nâng lương, không chuyển, nâng hạng viên chức…Tập thể, nhà trường cũng liên đới bị xử lý, hạ thi đua cả trường và lãnh đạo trường.
Nhiều giáo viên phản ánh việc xử lý nói trên gây bức xúc, tổn thương, thiệt thòi và ảnh hưởng đến việc chăm sóc con.
Năm 2021, Bộ Nội vụ có văn bản trao đổi nghiệp vụ với Sở Nội vụ tỉnh Hà Tĩnh, với nội dung cán bộ, viên chức sinh con thứ 3 phải xem xét kỉ luật (trừ những trường hợp đặc biệt).
Tuy nhiên, theo chuyên gia pháp lý Lê Đình Việt (Hà Nội), văn bản của Bộ Nội vụ gửi UBND tỉnh Hà Tĩnh là văn bản cá biệt, không phải là văn bản quy phạm pháp luật, nên chỉ có tính chất tham khảo.
“Chỉ có Chính phủ mới có thẩm quyền thay đổi, bãi bỏ, điều chỉnh văn bản Nghị định, hoặc giao cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn thực hiện. Trường hợp này văn bản hướng dẫn được ban hành dưới dạng Thông tư và là văn bản quy phạm pháp luật. Còn văn bản trao đổi nghiệp vụ giữa các cơ quan nhà nước với nhau không có giá trị áp dụng” – ông Lê Đình Việt nói.
