Giá sách mới cao hơn sách cũ
Một số cử tri, phụ huynh tỉnh Bình Dương mới đây đã kiến nghị đề nghị không nên tăng giá sách giáo khoa, tránh gây áp lực chi phí cho người dân vì hiện nay công tác phổ cập giáo dục đang được Nhà nước quan tâm, đẩy mạnh.
Cử tri cho rằng cần phải kiểm soát chặt chẽ chi phí sản xuất kinh doanh, xây dựng giá sách giáo khoa trên cơ sở đảm bảo nguyên tắc cân đối hài hòa giữa lợi ích kinh tế doanh nghiệp và mục đích phục vụ xã hội.
Về vấn đề này, Bộ GDĐT cho biết quy định hiện hành về cơ chế giá sách giáo khoa được áp dụng theo quy định của Luật Giá 2012. Sách giáo khoa là mặt hàng kê khai giá với Bộ Tài chính, là cơ quan có chức năng quản lí nhà nước về giá. Theo đó, doanh nghiệp được quyết định mức giá và thực hiện kê khai giá với Bộ Tài chính.
Để quản lí chặt chẽ giá sách giáo khoa, trong quá trình các nhà xuất bản thực hiện kê khai giá sách giáo khoa lớp 1 năm học 2020-2021 với Bộ Tài chính; Bộ GDĐT đã phối hợp rà soát và có 3 công văn đề nghị các nhà xuất bản nghiêm túc kiểm soát chặt chẽ chi phí sản xuất, tiết kiệm chi phí để hạ giá thành, giảm tối đa giá sách giáo khoa nhằm mục tiêu bình ổn giá, hỗ trợ người tiêu dùng.
Sau 5-6 lần thực hiện rà soát, phương án kê khai giá sách giáo khoa của các nhà xuất bản đã giảm so với lần đầu từ 5-18% theo giá bìa từng cuốn.
Tuy nhiên, mức giá vẫn cao hơn so với bộ sách cũ, do một số nguyên nhân khách quan như: số đầu sách nhiều hơn, việc thực hiện xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa nên phải tính chi phí biên soạn, biên tập bản thảo, dạy thực nghiệm, chi phí nhuận bút lần đầu... vào giá.
Trong khi bộ sách cũ không bao gồm các chi phí này, do được ngân sách nhà nước hỗ trợ. Ngoài ra, về quy cách chất lượng có thay đổi so với sách giáo khoa hiện hành, khổ sách lớn hơn, in màu nhiều hơn, số trang nhiều hơn nếu quy về cùng khổ giấy...
Đề xuất giải pháp điều tiết
Từ những nhận định trên, Bộ GDĐT đề xuất giải pháp để nâng cao vai trò của Nhà nước trong điều tiết giá sách giáo khoa.
Theo Bộ GDĐT, việc quản lí giá sách giáo khoa theo cơ chế kê khai giá như hiện nay sẽ có thể dẫn đến hiện tượng mức giá cao, thấp khác nhau tạo tâm lí bất ổn cho phụ huynh và học sinh.
Trong khi đó, sách giáo khoa thuộc nhóm vật tư giáo dục thiết yếu của học sinh; ảnh hưởng đến an sinh xã hội, đặc biệt người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế khó khăn nên Nhà nước cần có giải pháp cấp bách để điều tiết giá.
Bộ GDĐT đã có 2 công văn kiến nghị Bộ Tài chính và Chính phủ xem xét, quyết định đưa sách giáo khoa vào danh mục hàng hóa do Nhà nước định giá tối đa.
Ngày 16.6.2020, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 4777/VPCP-KTTH thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, giao Bộ trưởng Bộ Tài chính thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định việc bổ sung sách giáo khoa vào danh mục hàng hóa do Nhà nước định giá, theo hình thức giá tối đa.
Hiện nay, Bộ Tài chính đang thực hiện quy trình báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Sau khi được Quốc hội đồng ý, việc quản lí giá sách giáo khoa sẽ đảm bảo hài hòa lợi ích kinh tế của doanh nghiệp và mục đích phục vụ xã hội.