Nỗi ám ảnh
Anh Nguyễn Quang Khải (28 tuổi, Đô Lương, Nghệ An) cho hay, từ trước đến nay anh không uống được rượu bia, bạn bè thân thiết biết nên không ép nhưng có những người rất khó hiểu cứ buộc anh uống cho bằng được.
“Cứ ngồi vô bàn là uống, hết người này mời tới người kia mời, nguyên cả bàn mời. Mình nghĩ đầu năm gặp mặt bạn bè để tâm sự, trò chuyện, có chút men cho vui chứ say sưa quá thì không nên”, anh Khải nói.
Mệt mỏi bởi các cuộc vui quên lối về từ mấy năm trước, năm nay anh Nguyễn Thành Nam (33 tuổi, Liên Chiểu, Đà Nẵng) không dám mở điện thoại vào những ngày đầu năm mới vì những cuộc gọi của bạn bè rủ đi nhậu.
"Những năm trước, từ mùng 1 đến mùng 5 Tết, ngày nào anh em, họ hàng mời mỗi bữa đã đủ nhiều rồi, chưa kể bạn học thời cấp 2, cấp 3", anh Nam nói và cho biết đã không ít lần say nằm luôn tại quán nhậu, sáng dậy mở mắt thấy nằm ở nhà mà không biết tối qua về bằng cách nào.
Để tránh tình trạng say xỉn vì bị ép uống, Nguyễn Văn Bích (27 tuổi, Cầu Giấy, Hà Nội) phải nhiều lần viện lý do để “trốn” những buổi gặp mặt đầu xuân năm mới.
Anh Bích còn phải đặt ra nguyên tắc ai uống được bao nhiêu thì uống, không ép để vui thôi đừng vui quá. "Đầu năm mới cũng là thời điểm lượng phương tiện tham gia giao thông đông đúc, do đó phải tỉnh táo để đảm bảo an toàn cho bản thân và mọi người”, anh Bích nói.
Thậm chí, mấy năm trở lại đây, mỗi lần đi nhậu trong các cuộc hẹn đầu năm mới, anh Bích hoàn toàn sử dụng đồ uống lành mạnh, mặc cho những phản ứng của nhiều bạn nhậu.
"Đừng để những cuộc vui trở thành nỗi khó chịu, mệt mỏi. Gặp gỡ để vui vẻ đầu năm mà say là không còn vui nữa. Người ta không uống được thì đừng ép, hãy nên dành cho nhau sự tôn trọng”, anh Bích chia sẻ.
Tết để vui, không phải để ép rượu
Theo nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Hùng Vĩ, nguyên giảng viên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, rượu bia là đồ uống không thể thiếu mỗi khi Tết đến. "Nhưng Tết cũng là thời điểm nhiều người ép nhau uống rượu, nhằm đánh giá phong độ, xem ai hơn ai", ông Vĩ nói.
Tuy nhiên khi bị chỉ trích, họ lại vin vào lý do "nam vô tửu như kỳ vô phong", rồi cho rằng đó là văn hóa truyền thống nhằm ngụy biện cho sự ham nhậu, bê tha.
Ông Vĩ cho rằng, văn hóa là những thứ đem tới lợi ích, kỳ vọng hạnh phúc hay lý tưởng chân thiện mỹ cho cộng đồng và con người. Còn như sa đà nhậu nhẹt, lãng phí tiền của, thời gian, sức lực, thậm chí vi phạm pháp luật vì bia rượu là hành vi phi văn hóa.
TS Nguyễn Viết Chức – Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội nhận định câu "rượu bất khả ép nhưng ép bất khả từ" là ngụy biện của những người đi ép rượu.
Nhiều khi họ không quan tâm tới những lý do người khác đưa ra như phải kiêng rượu vì đang uống thuốc, tửu lượng kém, không biết uống… Nhiều khi bụng rỗng, chưa ăn gì những vẫn phải chào mâm bằng đôi ba chén rượu. Điều đó phản khoa học và ảnh hưởng tới sức khỏe.
"Rất buồn là xã hội hiện đại vẫn còn những người ép rượu nhau. Chuyện gặp gỡ trong năm mới nên có, các tổ chức, cá nhân có thể gặp gỡ nhưng để vui, chứ không phải để ép rượu xong cuối cùng sinh ra tai nạn giao thông. Vậy cuối cùng là ép nhau vào chỗ chết? Văn hóa này hoàn toàn không tốt", TS Nguyễn Viết Chức chia sẻ.
