Phản ánh đến phóng viên Báo Lao Động, nhiều bạn đọc cho biết họ có nhu cầu mua đất tại khu vực gần sân bay Long Thành đang xây dựng tại Đồng Nai. Trong quá trình tìm kiếm thông tin, họ lại được môi giới chào bán suất tái định cư với hình thức giao dịch chỉ là mua bán giấy tay và làm thủ tục uỷ quyền.
Tìm hiểu tình hình thực tế tại xã Lộc An, huyện Long Thành – nơi có dự án khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn dành cho những người dân trong khu vực quy hoạch Cảng hàng không Long Thành thuộc diện di dời, giải phóng mặt bằng, chúng tôi mới biết tình hình mua bán này đang diễn ra khá sôi động.
Chúng tôi liên hệ với một số đơn vị môi giới tư nhân ở khu vực này và được giới thiệu đủ loại sản phẩm. Nam, một nhân viên tự xưng là môi giới của sàn chuyên mua bán đất nền khu vực này cho biết, anh có rất nhiều nguồn suất tái định cư cho những ai có nhu cầu. Thủ tục mua đất tái định cư mà Nam cho chúng tôi biết đó là thửa đất chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Do vậy, chỉ có thể làm thủ tục “đặt chỗ”, đặt cọc… chứ chưa thể thực hiện thủ tục chuyển nhượng theo quy định pháp luật…
Được biết, một lô tái định cư 300 m2 đang được bán với giá 2,5 tỉ đồng, còn suất phụ tái định cư 100 m2 được bán với giá 800 - 900 triệu đồng. “Đầu tư vào những suất tái định cư mới có giá vậy. Nếu anh có thiện chí mua thì đặt cọc trước 70% rồi người bán sẽ giao sổ hộ khẩu anh giữ để làm tin. Khi người bán được nhận đất sẽ làm thủ tục sang nhượng ngay cho anh”, một cò đất khác tên Toàn tại khu vực xã Lộc An cho biết.
Thủ tục, theo Toàn, là người mua suất tái định cư sẽ tiến hành giao dịch với tiền đặt cọc bằng đúng số tiền chuyển nhượng. Sau đó, người bán làm thủ tục ủy quyền cho người mua đi làm GCNQSDĐ và sang tên. Bởi vì Toàn cho biết hiện nay, giấy tờ pháp lý cao nhất của thửa đất đó là Quyết định giao đất tái định cư. Người mua phải làm thủ tục xin cấp GCNQSDĐ cho người có tên trong Quyết định giao đất tái định cư, sau đó mới sang tên cho người mua được.
Tuy nhiên, theo luật sư Nguyễn Thanh Nhã, Văn phòng luật DBS, khi tham gia giao dịch chuyển nhượng suất tái định cư bên nhận chuyển nhượng sẽ đối mặt với rất nhiều rủi ro. Đầu tiên phải nói đến rất nhiều rắc rối xảy ra khi hợp đồng uỷ quyền có thể bị chấm dứt do bên ủy quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng hoặc theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, điều quan trọng là bên nhận chuyển nhượng sẽ gặp khó khăn trong việc làm thủ tục cấp GCNQSDĐ.
Theo luật sư Nguyễn Thanh Nhã, do pháp luật không thừa nhận việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi chưa có giấy chứng nhận, nên khi cấp GCNQSDĐ của suất tái định cư là đất ở thì cơ quan có thẩm quyền chỉ cấp GCNQSDĐ cho người được bố trí tái định cư. Trong khi đó, suất tái định cư thường không phải chỉ chuyển nhượng cho một người mà là đã chuyển nhượng qua rất nhiều người trung gian, trong khi những người này có thể lại không quen biết nhau. Do đó, rủi ro rất lớn cho người nhận chuyển nhượng cuối cùng là khi có GCNQSDĐ thì không thể tìm ra được người chủ gốc để làm thủ tục chuyển nhượng sang tên theo quy định pháp luật.
Về phía chính quyền, trước tình hình diễn biến phức tạp của việc mua bán suất tái định cư, UBND huyện Long Thành đã có chỉ đạo các cơ quan chức năng huyện, chính quyền các xã quanh khu vực này tăng cường công tác tuyên truyền, khuyến cáo người dân không nên bán đất khi chưa được giao đất, vì điều này không đúng với quy định pháp luật và dễ dàng nảy sinh các vấn đề tranh chấp phức tạp về sau. Đồng thời, UBND huyện cũng đã có văn bản yêu cầu cán bộ, công chức các cơ quan không được tham gia, liên quan đến việc mua bán đất tái định cư, nếu vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm.
