Đâu chỉ có học sinh “dốt” sử

Lời bình của phóng sự có đoạn: "Đầu thế kỷ 14 vùng đất này (chỉ Đà Nẵng) thuộc về Đại Việt bởi đây là sính lễ cho cuộc hôn ước của công chúa Ngọc Hân và vua Chăm Chế Mân".[1] 

Công chúa Ngọc Hân (1770 - 1789) là công chúa nhà Hậu Lê - con gái thứ 9 của vua Lê Hiển Tông, được nhà vua gả cho tướng nhà Tây Sơn là Nguyễn Huệ sau khi ra Bắc khi diệt xong họ Trịnh.

Còn công chúa Huyền Trân (1289 - 1340), con gái của vua Trần Nhân Tông, mới là người được gả cho vua Chăm là Chế Mân để đổi lấy hai châu Ô, Lý (từ đèo Hải Vân, Thừa Thiên đến phía bắc Quảng Trị ngày nay).

Với một chương trình tuyên truyền, giáo dục về biển đảo gắn với lịch sử văn hóa nước nhà thì có thể nói, sự nhầm lẫn theo kiểu "râu ông nọ chắp cằm bà kia" này của VTV là nghiêm trọng. Người xem truyền hình nếu không nắm vững những nhân vật lịch sử này thì chắc chắn sẽ không có phản ứng gì, và mặc nhiên tin theo sự nhầm lẫn của tác giả phóng sự.

Đây không phải là lần đầu tiên VTV mắc lỗi về kiến thức lịch sử.

Trong chương trình “Câu chuyện văn hóa: Thơ văn trên hệ thống di tích cố đô Huế - Con đường trở thành di sản thế giới”, phát sóng kênh VTV1 ngày 16-5-2015, lời thuyết minh có đoạn: “Điện Long An, thuộc quần thể kiến trúc cung Bảo Định, được Thuận Trị - một trong những hoàng đế nổi tiếng về thơ văn cho xây dựng năm 1845…”.[2] Ở đây ê kíp thực hiện chương trình đã nhầm vua Thiệu Trị triều Nguyễn của Việt Nam với vua Thuận Trị nhà Thanh ở Trung Quốc.

Trước đó ngày 2.5, trong chương trình "Điệp vụ tuyệt mật" VTV3 đã có sử dụng hình ảnh bản đồ Việt Nam để minh họa cho giải thưởng dành cho các thí sinh. Điều kì lạ là, trong bản đồ này, điểm đánh dấu vị trí của Thủ đô Hà Nội không nằm trên lãnh thổ Việt Nam mà lại ở trên đất Trung Quốc. Đồng thời, bản đồ này cũng không thể hiện 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.[3]

Một chương trình khác của VTV là S-Vietnam phát giữa tháng 2-2016 với chủ đề “Đầu năm vãn cảnh đình Hàng Kênh”, khán giả truyền hình không khỏi ngỡ ngàng khi nghe Thanh Huyền trả lời câu hỏi của nhân vật cùng trải nghiệm người Palestine là Saleem Hammad. Khi Saleem Hammad hỏi: “Huyền ơi, đố em biết vị tướng nào đã đánh thắng quân Nguyên Mông ba lần và có một trận chiến lẫy lừng trên sông Bạch Đằng?”, hot girl Thanh Huyền khẳng định chắc nịch: “Chắc chắn là Ngô Quyền rồi, điều này người Việt Nam nào cũng biết”.[4] 

Quả thực, dư luận không thể hiểu nổi, tại sao VTV lại luôn mắc phải những khiếm khuyết như vậy khi phản ánh những vấn đề về lịch sử văn hóa dân tộc?

Những sai sót không đáng có của VTV khiến dư luận bức xúc: “VTV gần đây nhiều sai sót quá. Nên xem lại công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức cho biên tập viên, phát thanh viên”.[5]

Liệu đây có phải là sự yếu kém về kiến thức lịch sử văn hóa của các e kíp thực hiện chương trình?

Câu trả lời xin nhường cho những người trong cuộc.

Nguyễn Duy Xuân

[1] http://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/khoa-hoc/314636/vtv-nham-lan-ve-2-cong-chua-noi-tieng-nhat-lich-su-viet-nam.html

[2,3,5] http://nld.com.vn/van-hoa-van-nghe/vtv-lien-tuc-vuong-het-be-boi-nay-den-be-boi-khac-20150520092526149.htm

[4] http://vietnamnet.vn/vn/giai-tri/290192/vtv-lai-nham-lan-ve-lich-su.html