Luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết, bên cạnh những điểm tích cực mà mạng xã hội đem lại, vẫn có không ít người lạm dụng nó như là công cụ để nổi tiếng, kiếm lợi nhuận “khủng”.
Trong đó có những video phản cảm, gây sốc mang tính câu “like”, câu “view” được đăng tải trên Facebook, Youtube… với hàng chục, hàng trăm nghìn, triệu lượt xem, tương tác.
Vừa qua, trên mạng xã hội Facebook, Youtube… xuất hiện hàng loạt video clip gây sốc, nổi lên như một trào lưu, như nấu cháo bằng cả con gà còn nguyên cả lông, bắt cá ở dưới ao rồi ăn sống ngay trên bờ, ăn nội tạng động vật sống ngay khi vừa giết mổ…
Người xem không khỏi gai người vì những cách nấu nướng, ăn uống có phần “dã man” và đặc biệt hơn là mất an toàn vệ sinh thực phẩm, tiềm ẩn nguy cơ cao gây ngộ độc thực phẩm. Những video clip này còn được tải về và chia sẻ trên nhiều ứng dụng mạng xã hội khác tạo nên hiệu ứng lan truyền đến mức khó kiểm soát.
Song luật sư Trạch cho hay, việc kiểm duyệt nội dung, xử lý, gỡ bỏ những video nói trên còn tồn tại nhiều bất cập. Bởi lẽ, nó ảnh hưởng đến quyền tự do của người dùng mạng, doanh thu của nhà điều hành ứng dụng, chưa kể đến số lượng tài khoản ứng dụng nhiều khổng lồ như hiện nay, chẳng hạn như ứng dụng Facebook hiện có hàng tỷ tài khoản người dùng.
Bên cạnh đó, cùng một nội dung video được đăng tải nhưng bản thân người dùng cũng có muôn vàn cách nhìn nhận khác nhau, có người xem nó chỉ là một trò đùa, mang tính giải trí, nhưng cũng có người cảm thấy khó chịu, phản cảm, tác động xấu về tâm lý khi xem, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ.
Mặt khác, về khía cạnh quản lý Nhà nước đối với các hoạt động trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử vẫn còn nhiều vướng mắc, quy định của pháp luật cũng chưa điều chỉnh bao quát hết những hoạt động nói trên.
Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 3.2.2020 của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử được ban hành nhằm khắc phục một phần những vướng mắc về mặt pháp luật.
Theo luật sư Trạch, Điều 101 của Nghị định trên có quy định xử phạt đối với vi phạm của người sử dụng dịch vụ mạng xã hội, tùy từng hành vi vi phạm cụ thể mà có thể bị phạt tiền từ 10 - 30 triệu đồng; đồng thời, có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật.
Tuy nhiên, đối với một số cá nhân, số tiền phạt nêu trên quá ít so với thu nhập “khủng” hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng mỗi tháng mà họ có được từ việc đăng tải, đưa truyền, phát tán những video clip gây sốc nêu trên.
Sau khi bị phạt hành chính và sau những lời xin lỗi, hứa hẹn sẽ đăng tải những video có nội dung nhân văn nhưng rồi “như một thói quen”, những video phản cảm vẫn tiếp tục được đăng tải, chia sẻ rầm rộ.
Luật sư Trạch cho rằng, người sử dụng mạng xã hội, cần chủ động chọn lọc nội dung thông tin và có thể sử dụng chức năng “report/ báo cáo” để báo cáo với nhà điều hành mạng xã hội về video phản cảm, gây sốc, không phù hợp với người xem để có biện pháp gỡ bỏ video...
Mặt khác, về khía cạnh pháp luật cũng cần phải có sự sửa đổi, bổ sung để có cơ sở pháp lý rõ ràng để xử lý những hành vi nêu trên, ngăn chặn những trào lưu phản cảm tràn lan như hiện nay.
Đồng tình với quan điểm trên, ông Nguyễn Minh Long (Giám đốc Công ty Luật Dragon, Đoàn Luật sư Hà Nội) cho rằng việc nấu cháo con gà nguyên lông, bắt cá ăn sống, ăn nội tạng động vật còn sống… là mất vệ sinh an toàn thực phẩm, nhất là trong thời buổi dịch bệnh đang hoành hành như hiện nay.
Theo ông Long, đây đều là những nội dung độc hại, gây sốc vì nó đi ngược lại với lối sinh hoạt ăn uống thường ngày của người dân Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung.
Những việc làm của các youtuber nêu trên xuất phát từ mục đích làm các nội dung gây sock người xem để câu view, kiếm tiền qua mạng, bất chấp những giá trị văn hóa đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam.
Điều này cho thấy thái độ nhận thức kém và không am hiểu pháp luật dẫn đến những hành vi sai trái pháp luật lên án. Do đó cần lên án và xử phạt nghiêm để làm gương cho người khác.
