Văn miếu tỉnh Nghệ An (hay còn gọi Văn Thánh Vinh) được xây dựng vào năm 1803 tại TP. Vinh. Đây là nơi thờ Khổng Tử và các tiên nho, nơi sinh hoạt văn hóa- giáo dục xưa. Tuy nhiên đến nay, Văn miếu tỉnh Nghệ An chỉ còn là phế tích, cụ thể là 1 căn bái đường cũ nát được làm nhà kho của Công ty CP In Nghệ An.
Tháng 1/2004, UBND tỉnh Nghệ An có quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng, tỷ lệ 1/500. Tháng 5/2004 UBND tỉnh có Quyết định số 2056 cho phép thành lập dự án đầu tư xây dựng công trình, tổng mức đầu tư 196 tỉ đồng.
Tuy nhiên, đến nay, đã 16 năm trôi qua, dự án vẫn chưa được triển khai. Theo báo cáo của UBND TP. Vinh, dự án bị đình trệ do vướng khâu giải phóng mặt bằng và khó khăn về kinh phí.
Vừa qua, có một số ý kiến đề xuất tái khởi động dự án, và nhận được sự tán đồng của lãnh đạo ngành văn hóa, lãnh đạo tỉnh Nghệ An.
Trước dư luận nói trên, phóng viên đã trao đổi với một số chuyên gia, nhà nghiên cứu về vấn đề này.
Nhà nghiên cứu Cương Giang (Nghệ An) chia sẻ: “Theo tôi, thời điểm hiện nay không nên triển khai dự án phục hồi Văn miếu Nghệ An. Nói để tôn vinh truyền thống hiếu học thì không thuyết phục, vì truyền thống hiếu học của tỉnh không phụ thuộc vào một dự án xây dựng cơ bản.
Nghiên cứu sinh Lê Thanh Chương (Nghệ An) cũng thẳng thắn: “Nếu nói là di tích, thì Văn miếu Nghệ An hiện nay hầu như đã bị phá hủy (chỉ còn lại 1 căn bái đường cũ nát). Dự án xây dựng mới không có giá trị về mặt kiến trúc, đương nhiên sẽ không thu hút được du khách. Du khách trong nước và quốc tế chỉ quan tâm Văn miếu Hà Nội, Huế, Văn miếu Trấn Biên (Đồng Nai)… Có bỏ ra mấy trăm tỉ thì cũng là đền thờ Khổng Tử các nhà khoa bảng. Nếu tỉnh nào cũng đua nhau xây lại Văn miếu thì rất lãng phí”.
Ông Lê Thanh Chương cũng dẫn ra hai trường hợp lùm xùm liên quan đến triển khai dự án phục hồi Văn miếu Hà Tĩnh và Vĩnh Phúc. Dự án Văn miếu Hà Tĩnh 79 tỉ, xây dựng đã 6 năm chưa xong, chưa có đường vào, một số hạng mục đã có dấu hiệu xuống cấp.
Ngoài ra, Hà Tĩnh cũng rất lúng túng trong việc chọn danh nhân để thờ tại di tích này, sau đúc tượng 5 danh nhân để thờ nhưng không có tượng Khổng Tử.
Tại Vĩnh Phúc, dự án Văn miếu hơn 300 tỉ, triển khai nhiều năm chưa thể nghiệm thu, nhiều hạng mục xuống cấp; kiểm toán nhà nước yêu cầu xử lý số tiền chi sai lên đến 27 tỉ.
Trao đổi với phóng viên, bà Trần Thị Mỹ Hạnh – Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao tỉnh Nghệ An cho biết mục tiêu dự án xây dựng Văn miếu Nghệ An là phục hồi đúng như di tích gốc. Tuy nhiên, khi phóng viên hỏi có lưu giữ được bản vẽ thiết kế Văn miếu Nghệ An và các góc ảnh chụp di tích gốc hay không, bà Hạnh cho biết để kiểm tra lại.
