Luật sư Nguyễn Trọng Nghĩa - Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết:
Căn cứ Điều 2 Luật Người cao tuổi, người cao tuổi là công dân Việt Nam từ đủ 60 tuổi trở lên.
Theo đó, nếu không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, người cao tuổi hoàn toàn có thể đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Bởi Khoản 4 Điều 2 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 nêu rõ, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Hướng dẫn cụ thể quy định này, Khoản 1 Điều 2 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH đã liệt kê những người được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện bao gồm:
- Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động dưới 01 tháng.
- Người hoạt động không chuyên trách ở cấp thôn, khu, tổ dân phố, khu phố.
- Người lao động giúp việc gia đình.
- Người tham gia hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không hưởng tiền lương.
- Xã viên làm việc trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không hưởng tiền lương, tiền công.
- Người nông dân, người lao động tự tạo việc làm (bao gồm người tự tổ chức hoạt động lao động để có thu nhập cho bản thân và gia đình).
- Người lao động đã tuổi nhưng chưa đủ điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm để hưởng lương hưu.
- Người tham gia khác.
Các quy định trên đều không giới hạn độ tuổi đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện nên nếu có nhu cầu, lao động cao tuổi có thể đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Theo Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành, quyền lợi về bảo hiểm xã hội tự nguyện đối với người cao tuổi được áp dụng tương tự như các đối tượng khác.
Cụ thể, căn cứ Khoản 2 Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội, khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, người cao tuổi sẽ được hưởng 2 chế độ bao gồm:
(1) Chế độ hưu trí.
(2) Chế độ tử tuất.
Trong đó, chế độ hưu trí bao gồm quyền được rút bảo hiểm xã hội 1 lần nếu không còn nhu cầu đóng tiếp hoặc đóng bảo hiểm xã hội bảo hiểm tự nguyện từ đủ 20 năm trở lên để hưởng lương hưu.
Còn với chế độ tử tuất, người cao tuổi đóng bảo hiểm xã hội không phải người được trực tiếp hưởng quyền lợi từ quỹ bảo hiểm xã hội mà là thân nhân của người này. Khi người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện mất, thân nhân của họ sẽ có cơ hội được hưởng trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất một lần.
Mặc dù quyền lợi hưởng là như nhau nhưng người lao động cao tuổi được được ưu tiên rút ngắn thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện bằng cách đóng gộp nhiều năm.
