Chăn vịt khi chưa 9 tuổi
Một chiều giữa tháng 4, khi cả nước đang thực hiện giãn cách xã hội để phòng chống dịch COVID-19, chúng tôi đã tình cờ phát hiện một em nhỏ, chừng 10 tuổi, một mình chăn vịt giữa cánh đồng vắng sau mùa gặt ở xã Mỹ An, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An.
Lân la đến hỏi thăm, chúng tôi được biết em tên Giỏi, nhà ở ấp Long Phước, xã Mỹ Phước Tây, TX.Cai Lậy (tỉnh Tiền Giang), đi chăn vịt chạy đồng cho chủ đến tận huyện Thủ Thừa. Em chỉ biết mình tên Giỏi, không rõ họ, không nhớ bao nhiêu tuổi. Em nghe người lớn nói mẹ em bỏ đi lúc em còn nhỏ, em sống với cha, nhưng cha em nhậu nhẹt suốt ngày, bỏ em cù bơ cù bất. Rồi cha gửi em theo ông chủ quanh năm chăn vịt chạy đồng khắp đó đây. Em tỏ ra sợ người lạ, nhưng lại tự tin khi một mình với bầy vịt giữa cánh đồng vắng.
Vừa ăn ngon lành bữa cơm chiều chỉ là cơm trắng chan nước lã cùng ít cá kho, em vừa kể về công việc của mình: Em đi chăn vịt cùng ông chủ, những hôm ông có việc đi vắng (như chiều hôm đó), một mình em giữ cả ngàn con vịt. Vì công việc, thỉnh thoảng em một mình bơi qua sông rộng, một mình ngủ trong chòi giữ vịt cạnh nghĩa địa giữa đồng trống… Sau bữa cơm nuốt vội, em vác cả đống cọc và lưới chắn vịt ra đồng, công việc quá nặng nhọc so với tuổi của em.
Chúng tôi đã tìm đến gặp ông S người chủ bầy vịt. Ông S cho biết, ông là hàng xóm của cha bé Giỏi. Cha của em Giỏi đã gửi em đi chăn vịt cho ông S hơn 1 năm qua. Ông S vì thấy bé Giỏi bị bỏ bê, ông thương tình đem về nuôi cơm, bù lại bé Giỏi phụ ông đi chăn vịt.
Cơ hội nào cho em Giỏi?
Chúng tôi đã tìm đến ấp Long Phước, xã Mỹ Phước Tây, TX.Cai Lậy để tìm hiểu về hoàn cảnh của em Giỏi. Trưởng ấp kiêm Bí thư chi bộ ấp Long Phước - ông Nguyễn Vũ Đăng - kể về hoàn cảnh bé Giỏi: Bé sinh năm 2010. Sau khi sinh khoảng 1 năm thì người mẹ bỏ đi về quê ở tỉnh Đồng Tháp, bé Giỏi sống với bà nội già. Khi bé Giỏi 4 tuổi, bà nội mất, bé sống với người cha suốt ngày rượu chè be bét. Đã nhiều lần địa phương đến vận động đưa bé đến trường nhưng ông Nguyễn Văn Đồng (SN 1968) cha bé Giỏi kiên quyết không chịu. Ông Đồng suốt ngày rượu chè, bỏ bé Giỏi đi lang thang, thấy vậy nên ông S nhận bé Giỏi về nuôi cơm và chăn vịt chạy đồng khắp nơi, ít khi về địa phương.
Ông Đăng đã đưa chúng tôi đến nhà ông Nguyễn Văn Đồng, một căn nhà tồi tàn nằm giữa đồng trống. Nhà trống trước trống sau, trong nhà không có thứ gì đáng giá, kể cả chiếc ghế ngồi cũng không có. Ông Đồng ngồi thẫn thờ trên giường, ông cho biết đang rất thèm rượu nhưng trong túi không còn đồng nào nên phải nhịn thèm. Ông Cũng cho biết, bé Giỏi khi sinh ra có làm khai sinh, nhưng một lần buồn chán ông đem đốt hết giấy tờ trong nhà, cả giấy khai sinh bé Giỏi. Ộng Đồng cũng cho biết, mấy hôm trước có nhà hảo tâm tới đề nghị nhận bé Giỏi về nuôi ăn học, nhưng ông không chịu. "Nó không đi đâu hết, tui sống nó sống, tui chết nó chết", ông Đồng nói.
Tình cờ, ông Nguyễn Văn Chính là em cùng cha khác mẹ với ông Đồng cũng có mặt. Ông Chính cho biết, thỉnh thoảng ông mang tới cho ông Đồng ít gạo và tiền để ông sống. Về chuyện bé Giỏi bị thất học, phải đi làm nặng nhọc kiếm cơm, ông Chính cho biết ông cũng rất khổ tâm, nhưng không biết phải làm sao. "Thằng Giỏi còn người anh cùng cha khác mẹ ở tỉnh Trà Vinh. Để tui kêu nó về bàn xem sao", ông Chính nói.
Chia tay ra về, ông Trưởng ấp Nguyễn Vũ Đăng tặng ông Đồng 20 ngàn đồng "uống rượu". Ông Đồng mắt sáng lên, cảm ơn ông Đăng rối rít và nhờ ngay ông Chính đi mua cho mình lít rượu. Ông Đăng nói nhỏ với tôi: "Hai chục ngàn mua được gần 2 lít rượu. Ông Đồng có thể sống được 2 ngày với số rượu ấy cùng vài chén cơm, ngoài ra không cần ăn gì khác. Ông Đồng rất yếu, đi phải có người dìu, cách đây ít tháng ông bị té ngã tưởng chết...".
Tiếp chúng tôi, Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Phước Tây - ông Nguyễn Văn Ánh - cho biết, địa phương rất quan tâm đưa trẻ đến trường để thực hiện phổ cập giáo dục. Tuy nhiên, trong xã cũng có vài trường hợp cha mẹ ly dị, hoàn cảnh quá khó khăn, nên trẻ bị thất học. Điển hình là trường hợp cháu Giỏi con ông Đồng ở ấp Long Phước.
Khi chúng tôi nêu nguyện vọng muốn kết nối gia đình, địa phương với nhà hảo tâm để tạo điều kiện cho bé Giỏi được đến trường, ông Ánh phấn khởi cho biết địa phương rất ủng hộ và tạo mọi điều kiện để bé Giỏi thoát cảnh mù chữ, có tương lai tươi sáng hơn.
