Hoàn thành dứt điểm công tác bồi thường
Cụ thể, căn cứ tình hình triển khai thực hiện quy định tại khoản 5 Điều 5 Quyết định số 64/2014/QĐ-TTg ngày 18.11.2014 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách đặc thù về di dân, tái định cư các dự án thủy lợi, thủy điện đối với các dự án thủy lợi, thủy điện trên toàn quốc, Bộ TNMT chủ trì phối hợp với Bộ NNPTNT và các Bộ, ngành liên quan hướng dẫn UBND tỉnh Nghệ An thực hiện quy định tại khoản 5 Điều 5 Quyết định số 64/2014/QĐ-TTg trên nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ với các dự án thủy điện khác trên toàn quốc cũng như trong toàn bộ dự án, không để phát sinh khiếu nại, khiếu kiện, gây bức xúc trong dư luận.
UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo các sở, ban ngành, đơn vị liên quan, UBND huyện Quế Phong lập, thẩm định, phê duyệt phương án bồi thường theo thẩm quyền đảm bảo đúng hướng dẫn của Bộ TNMT, đồng bộ, thống nhất, không làm phát sinh khiếu nại, khiếu kiện; chỉ đạo tập trung hoàn thành dứt điểm công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư của dự án; tổ chức tuyên truyền, vận động, giải thích để người dân bị ảnh hưởng hiểu rõ các quy định của pháp luật về thu hồi đất, bồi thường đất bị thu hồi, xử lý chênh lệch giá trị đất nông nghiệp nơi đi và nơi đến.
Các Bộ NNPTNT, TNMT chủ động kiểm tra, giám sát công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư của Dự án, kịp thời hướng dẫn theo thẩm quyền, không để phát sinh những vấn đề tương tự.
Cụ thể, theo khoản 5 Điều 5 Quyết định số 64/2014/QĐ-TTg ngày 18.11.2014 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách đặc thù về di dân, tái định cư các dự án thủy lợi, thủy điện, xử lý chênh lệch giá trị đất nơi đi và nơi đến đối với các trường hợp bồi thường thiệt hại về đất như sau:
a) Giá trị đất nông nghiệp được giao thấp hơn giá trị đất bị thu hồi thì hộ tái định cư được bồi thường phần giá trị chênh lệch;
b) Giá trị đất nông nghiệp được giao cao hơn giá trị đất bị thu hồi thì hộ tái định cư không phải nộp bù phần giá trị chênh lệch.
Doanh nghiệp bất ngờ “lật kèo”
Trước đó, Lao Động đã có loạt bài phân tích bất cập trong việc thay đổi phương án tính toán đối trừ đất trong bồi thường, tái định cư dự án thủy điện Hủa Na.
Năm 2019, căn cứ quy định của pháp luật, UBND huyện Quế Phong đã thực hiện tính toán đối trừ giá trị quyền sử dụng đất giữa nơi đi và nơi đến đối với các loại đất ở, đất vườn, ao liền kề đất ở và đất ruộng lúa nước; lập phương án bồi thường, hỗ trợ chi tiết từng loại đất sản xuất nông nghiệp và đất lâm nghiệp. Phương án này đã được Công ty CP Thủy điện Hủa Na đồng ý.
Do đó, huyện Quế Phong đã lên phương án với tổng kinh phí trả cho người dân sau khi đối trừ khoảng hơn 78,6 tỉ đồng. Huyện đã phê duyệt phương án đối trừ đất trồng lúa cho 261 hộ của 5/13 điểm tái định cư, tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ chênh lệch sau đối trừ gần 7,4 tỉ đồng. Trong đó, đã chi trả 4,582 tỉ đồng cho 58 hộ.
Tuy nhiên, đến ngày 29.5.2019, Công ty CP Thủy điện Hủa Na bất ngờ có văn bản đề nghị UBND tỉnh Nghệ An hướng dẫn cách tính đối trừ giá trị chênh lệch quyền sử dụng đất giữa nơi đi và nơi đến, trong đó đề xuất cho thực hiện tính toán đối trừ theo tổng giá trị quyền sử dụng đất của các loại đất cho từng hộ dân.
Theo đó, Công ty này đề nghị 3 phương án đối trừ đất khác với phương án đã thống nhất với huyện Quế Phong, với tổng kinh phí trả cho dân theo dự toán lần lượt là 44,588 tỉ; 53,503 tỉ và 57,793 tỉ đồng.
Với phương án 1 mà Công ty CP Thủy điện Hủa Na nêu ra, nếu áp dụng, người dân tái định cư sẽ chịu thiệt khoảng hơn 34 tỉ đồng.
Tại văn bản số 5065 ngày 11.9.2019 của Sở TNMT Nghệ An do ông Phó Giám đốc Thái Văn Nông ký, gửi UBND tỉnh, nêu rõ: “Quan điểm xử lý của Sở TNMT nghiêng về phương án 1”.
Ông Lê Văn Giáp – Chủ tịch UBND huyện Quế Phong khẳng định: “Chúng tôi không thể phê duyệt phương án vừa gây thiệt thòi cho dân, vừa không đúng luật, vừa có thể gây bất ổn tình hình do khiếu kiện đông người kéo dài”.
Từ đó sự việc bế tắc, tỉnh Nghệ An phải xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ.