"Tháng ba đàn bà đi biển" - Câu tục ngữ này đã được truyền tục để lưu truyền kinh nghiệm của người đi biển, rằng tháng 3 âm lịch hàng năm là thời điểm trời êm biển lặng, ra khơi là thuận lợi nhất. Nhưng, tháng ba năm nay lại là những ngày tan tác ở ven biển các tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên bởi cả trăm tàu cá ngư dân gặp nạn sát bờ.
Chỉ trong 1 đêm ngày mưa to gió lớn từ tối 30 - sáng 31.3, hơn 50 tàu cá ngư dân Phú Yên và 25 tàu cá của ngư dân tỉnh Khánh Hòa đã bị sóng đánh chìm hoặc va đập vỡ tan, bị hất lên cạn...
Ngoài số hơn 50 ghe, thuyền bị chìm ở Phú Yên (trong đó ở huyện Tuy An 20 chiếc, xã An Phú, TP.Tuy Hòa 30 chiếc) còn có hơn 2.000 lồng bè, 600.000 con tôm hùm và 100 bè ươm nuôi tôm hùm của ngư dân huyện Tuy An bị đánh dạt vào bờ, hư hại...
Cũng trong rạng sáng 31.3, ngư dân xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh, Khánh Hòa hoàn toàn bất ngờ khi phát hiện 25 tàu cá của mình bị sóng biển đánh chìm hoặc hất lên bờ, vỡ nát...
Ngư dân các nơi đều tỏ ra bất ngờ trước sóng to, gió lớn và gây thiệt hại nghiêm trọng cho tài sản, cơ nghiệp của mình. Tuy nhiên, với cơ quan dự báo thời tiết thì hoàn toàn chủ động. Trước đó, các địa phương miền Trung đều đã phát đi thông báo về đợt mưa lớn trái mùa có thể xảy ra từ ngày 30.3 đến 2.4 ở khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên.
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia ngày 29.3 cũng đã phát đi cảnh báo trong ngày 1, 2.3 rãnh áp thấp dịch chuyển dần lên phía Bắc, khả năng hình thành một vùng áp thấp, kết hợp với không khí lạnh tăng cường mạnh sẽ gây mưa to, sóng lớn... ở khu vực Trung Bộ - Tây Nguyên.
Người dân dường như đã quá tin vào kinh nghiệm dân gian trong khi tác động từ sự nóng lên của trái đất, biến đổi khí hậu đã ập đến trực tiếp nước ta từ nhiều năm nay rồi.
Mới đây, nhân ngày "Khí tượng thế giới - 23.3", Cơ quan khí tượng của Việt Nam cũng đã đưa ra cảnh báo, Việt Nam là một trong những nơi dễ bị tổn thương nhất, chịu tác động của biến đổi khí hậu, các hiện tượng thời tiết cực đoan... Vì vậy, cơ quan này cũng đưa ra thông điệp: “Cảnh báo sớm để hành động sớm" với mục tiêu thông tin khí tượng thủy văn và khí hậu sớm, kịp thời để phục vụ hiệu quả giảm nhẹ rủi ro thiên tai.
Nhưng có lẽ thông điệp, kế hoạch này chưa đến cơ sở, tận người dân. Nhất là ngư phủ vùng ven biển Phú Yên, Khánh Hòa ở thời điểm này?.
Nhiều ngư dân đã mất trắng tài sản lớn giữa mùa biển lặng, trong bối cảnh đang nợ ngân hàng, thật xót xa. Nhưng đây cũng là lời cảnh báo, bài học cho nhiều ngư dân khác ở ven biển. Đó là không chủ quan, chỉ dựa vào kinh nghiệm dân gian khi biến đổi khí hậu đã làm thay đổi nhiều quy luật tự nhiên, thời tiết. Phải thường xuyên theo dõi thông tin thời tiết và cảnh báo từ cơ quan khí tượng, chính quyền... Dù đôi khi những dự báo có thể chưa hoàn toàn chính xác.
