Tại góp ý gửi Bộ Tài chính, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, xăng đang phải chịu cùng lúc hai loại thuế có tính chất hạn chế tiêu dùng là Thuế tiêu thụ đặc biệt và Bảo vệ môi trường.
Theo cơ quan này, xăng không phải mặt hàng xa xỉ nên việc đánh Thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng này cũng là bảo vệ môi trường. Do đó, họ đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bỏ thuế này với nhiên liệu trong nước.
Hiện thuế suất Thuế tiêu thụ đặc biệt áp dụng với xăng là 10%, xăng E5 8% và xăng E10 7%; dầu không phải chịu loại thuế này. Xăng RON 95-III hiện ở mức 22.880 đồng, dầu diesel 20.320 đồng. Như vậy, trong mỗi lít xăng hiện có hơn 2.000 đồng là thuế tiêu thụ đặc biệt (giá tính trước thuế VAT).
Đồng thời, mỗi lít xăng bán ra cũng đang phải chịu thuế bảo vệ môi trường 2.000 đồng, E5 là 1.900 đồng và dầu diesel 1.000 đồng.
Trao đổi với Lao Động, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng, phải phân biệt rõ Thuế tiêu thụ đặc biệt và Thuế bảo vệ môi trường là 2 sắc thuế hoàn toàn khác nhau.
Thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng, đây không phải là đánh vào hàng xa xỉ, cũng không phải đánh vào mục đích bảo vệ môi trường, mà chỉ đánh thuế nhằm tiết kiệm dùng xăng. Vì vậy, việc đánh Thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng với mục đích chính là để người dùng tiết kiệm mặt hàng này.
"Thuế tiêu thụ đặc biệt là loại thuế được thu vào các hàng hóa, dịch vụ mà Nhà nước không khuyến khích tiêu dùng, hoặc cần tiêu dùng tiết kiệm. Trong khi đó, xăng là nhiên liệu gốc hóa thạch, không tái tạo, cần phải sử dụng tiết kiệm, nên hầu hết các nước đều thu Thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng.
Vì vậy, việc đề xuất bỏ Thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng là không phù hợp với thông lệ quốc tế. Với mức giá xăng hiện nay của Việt Nam, chúng ta vẫn nằm ở nửa thấp hơn trung bình của thế giới. Trước những luồng quan điểm, chúng ta cũng nên nhìn nhận thận trọng", PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nêu quan điểm.
Đồng quan điểm, trao đổi với Lao Động, TS Nguyễn Minh Phong - nguyên Trưởng phòng Nghiên cứu kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển Kinh tế - Xã hội Hà Nội cho hay, cần cân nhắc kỹ đề xuất bỏ Thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng, bởi bản chất của Thuế tiêu thụ đặc biệt là định hướng tiêu dùng, góp phần hạn chế sử dụng nhiên liệu không tái tạo.
"Nếu bỏ Thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng, giá xăng có thể giảm ít nhiều, nhưng không tác động tổng thể với giá xăng, bởi giá xăng hiện đã liên thông với thế giới, chịu tác động từ thị trường thế giới. Nếu bỏ Thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng, người dân sẽ sử dụng xăng vô tội vạ, gây ô nhiễm môi trường, thu ngân sách cũng bị giảm.
Chính vì vậy, tôi cho rằng cần phải cân nhắc kỹ lưỡng, đánh giá tác động hai mặt, về cơ bản, tôi cho rằng chưa nên bỏ trong bối cảnh hiện nay", TS Nguyễn Minh Phong cho hay.
Trước đó, VCCI từng nhiều lần đưa ra quan điểm này khi góp ý sửa Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Năm ngoái, nêu quan điểm về vấn đề này, Bộ Tài chính lại cho rằng Thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng là phù hợp, chưa thể bỏ trong bối cảnh chống biến đổi khí hậu, cam kết giảm phát thải ròng về 0 vào 2050.
Cơ quan quản lý tài chính lập luận tiêu thụ đặc biệt là loại thuế được thu vào các hàng hóa, dịch vụ mà Nhà nước không khuyến khích tiêu dùng, hoặc cần tiêu dùng tiết kiệm, điều tiết thu nhập. Xăng là nhiên liệu gốc hóa thạch, không tái tạo, cần sử dụng tiết kiệm, nên hầu hết quốc gia đều thu thuế này.
Mỗi năm, Việt Nam tiêu thụ 22-23 triệu m3, tấn xăng dầu các loại. Theo số liệu của Bộ Công Thương, nửa đầu năm nay, cả nước tiêu thụ khoảng 13,2 triệu m3, tấn xăng dầu. Mức này giảm khoảng 0,2% so với 6 tháng đầu năm 2023.