Khai hoang, trồng cây xong thì bị chiếm
Tháng 10.2005, ông Nguyễn Quang Minh (trú tại khối 1, thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) được UBND huyện Hướng Hóa cho thuê hơn 30ha đất tại khu vực xã Thanh (huyện Hướng Hóa) để trồng cây lâm nghiệp với thời hạn 30 năm.
Hơn 30ha đất nói trên là đất chưa sử dụng, trên đất có tre mọc dày đặc. Vì loại tre này thân rất cứng, rễ bám sâu, nên ông Minh phải thuê máy để cày và làm sạch đất. “Lúc đó chưa có đường, tôi thuê máy ủi con đường dài hơn 1km để vào thửa đất. Rồi thuê máy cày, nhân công làm quần quật nhiều tháng mới làm sạch được hơn 30ha đất” – ông Minh kể.
Làm sạch đất và ủi đường xong, trong năm 2006, ông Minh trồng tập trung 15ha cây tràm hoa vàng và keo tai tượng, năm 2008 trồng nốt diện tích hơn 15ha còn lại. Ở trên đất, ông Minh còn dựng một ngôi nhà sàn bằng gỗ để nhân công ở lại trong quá trình chăm sóc, bảo vệ cây trồng.
Cây trồng bén rễ, lên nhanh. Nhưng từ tháng 3.2010, hàng chục người đồng bào thiểu số đã ngang nhiên đến chặt, đốt cây trồng để lấn chiếm đất. Ông Minh báo với cơ quan chức năng, công an, viện kiểm sát, cán bộ từ xã tới huyện có mặt, nhưng không ngăn cản được. Việc chặt, đốt cây trồng để chiếm đất kéo dài, đến tháng 4.2011 thì toàn bộ hơn 30ha đất đã bị chiếm để trồng sắn.
Bao giờ mới xử lý?
Khi xảy ra sự việc chặt phá, đốt rừng của ông Minh, Công an huyện Hướng Hóa đã tổ chức điều tra, xác minh và thấy có dấu hiệu của tội phạm “Hủy hoại tài sản”. Công an huyện Hướng Hóa cũng làm rõ có 28 hộ dân ở bản 9, xã Thanh liên quan đến việc chặt phá, đốt rừng để chiếm đất. Sau đó, ông Minh có đơn đề nghị không xử lý hình sự 28 hộ dân vì nhận thức của họ về pháp luật hạn chế, và có nguyện vọng nếu được cơ quan chức năng hỗ trợ kinh phí khai hoang, cây giống và chăm sóc 30ha rừng trồng bị hủy hoại, thì sẽ tự nguyện giao lại 30ha đất để địa phương giao cho người dân canh tác theo đúng quy định.
Tuy nhiên, sự việc không có phương án giải quyết, nên ông Minh gửi đơn đến Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, UBND tỉnh Quảng Trị và các đơn vị khác. Tháng 6.2017, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị có văn bản, yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa giải quyết dứt điểm kiến nghị của ông Minh theo quy định của pháp luật, nhưng sự việc vẫn bế tắc.
Gần đây nhất, giữa năm 2021, Huyện ủy Hướng Hóa đã có buổi làm việc với các cơ quan, đơn vị liên quan đến đơn kiến nghị của ông Minh. Lãnh đạo Huyện ủy Hướng Hóa nhận định, sự việc kéo dài chưa được giải quyết là do sự vào cuộc của các cơ quan chức năng từ huyện đến xã thiếu quyết liệt, sự phối hợp chưa chặt chẽ, phương pháp triển khai có lúc chưa hợp lý. Vì vậy, Huyện ủy Hướng Hóa yêu cầu UBND huyện Hướng Hóa rà soát hiện trạng thửa đất của ông Minh đã được cho thuê; tuyên truyền, vận động các hộ dân trả lại đất lấn chiếm cho ông Minh, trường hợp các hộ dân không chấp hành thì báo cáo cơ quan có thẩm quyền xem xét, xử lý theo quy định.
Theo ông Hồ A Cất – Chủ tịch UBND xã Thanh, diện tích đất của ông Minh cách khu dân cư khoảng 2km. Ban đầu không ai canh tác, nhưng khi ông Minh khai hoang, trồng cây xong thì người dân đến lấn chiếm để trồng sắn. “Dù xã đã tổ chức họp, tuyên truyền, vận động nhiều lần nhưng các hộ dân không đồng ý trả lại đất vì thiếu đất để canh tác. Xã cũng rà soát để tìm quỹ đất cấp cho các hộ này, nhưng không có đất trống”.
Ông Đặng Trọng Vân – Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa cho biết, cơ quan chuyên môn vừa tổ chức rà soát, xác định việc cho ông Minh thuê đất là đúng quy định của pháp luật. Hiện địa phương đang tìm quỹ đất trống để bố trí cho người dân canh tác, và lấy lại hơn 30ha đất cho ông Minh. “Sự việc kéo dài nhiều năm, rất phức tạp. Chúng tôi đang cố gắng giải quyết” – ông Vân, nói.
