Quyết định số 1238/QĐ-UBND ngày 3.9.2009 của UBND tỉnh Bắc Ninh và Quyết định số 485/QĐ-UBND của thị xã Từ Sơn ngày 21.9.2009 có liên quan tới việc thu hồi đất nông nghiệp thôn Vĩnh Kiều (nay là tổ dân phố Vĩnh Kiều, phường Đồng Nguyên) tại xứ đồng Tang Sình - Đồng Chũng. Tuy nhiên, cán bộ TTN tổ dân phố và UBND phường Đồng Nguyên, thị xã Từ Sơn đã “nhanh chân” thu hồi trước 7 tháng (02.2009) khi tỉnh và thị xã chưa ra quyết định. Bà Nguyễn Thị Sản (SN 1945) một người dân địa phương đặt câu hỏi: “Việc thu hồi như vậy có đúng theo quy định của pháp luật hay không? Cần làm rõ việc thu hồi trước là để hợp thức hoá diện tích tăng so với sổ bộ thuế lên đến hàng nghìn mét vuông”.
Người dân cho biết, cán bộ TTN đã nói trong cuộc họp với người dân rằng, đó là đất của làng, giờ nhà Nước thu hồi thì trả lại làng, chúng ta không tham. Sau đó, ép buộc dân phải công đức vào đình chùa của làng. Tuy nhiên, cho đến nay, đình chùa vẫn chưa xây dựng.
Cùng với đó, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh ra Quyết định số 474/QĐ-XD ngày 07.12.2007 về việc quy hoạch chi tiết và dự toán chi phí lập quy hoạch chi tiết khu dân cư dịch vụ xã Đồng Nguyên (Từ Sơn). Trong bản quy hoạch, Vĩnh Kiều được 36 lô đất dịch vụ 10% khu Đồng Chũng - Ông Đống với tổng diện tích là 3.459,57m2. Tuy nhiên, cán bộ TTN chỉ bán 29 lô với diện tích là 2.888,2m2 còn bớt lại 7 lô với diện tích là 571,37m2. Sau nhiều lần người dân đơn từ, các cán bộ TTN và UBND phường Đồng Nguyên lý giải 7 lô đất này do UBND tỉnh Bắc Ninh để lại để làm “vườn hoa”!?
Thế nhưng, trong bảng quy hoạch chi tiết khu dân cư dịch vụ xã Đồng Nguyên, huyện Từ Sơn đã có diện tích xây dựng công trình công cộng là 900m2 và chỉ cách 7 lô đất 50-60m. Điều này gây thiệt hại cho người dân có đất bị thu hồi.
 |
| Người dân địa phương với rất nhiều lần đơn thư gửi đi. |
Đến ngày 27.7.2012, UBND thị xã Từ Sơn lại ra Quyết định số 427/QĐ-UB điều chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ phục vụ công tác giải phóng mặt bằng dự án cải tạo, nâng cấp đường TL 295B (đợt 1) tại thị xã Từ Sơn. Điều đáng nói là quyết định này ra sau khi TTN đã đứng ra chi trả cho dân tiền đền bù vào ngày 28.8.2011 (tiền này lấy từ việc bán 29 lô đất dịch vụ).
Với những khoản chi tiêu và việc làm không minh bạch, người dân đề nghị TTN báo cáo tài chính công khai, cụ thể. Đến ngày 31.12.2012, trong báo cáo tài chính do ông Ngô Trọng Hoài – tổ trưởng TTN ký - ghi rõ tổng số tiền thu được là 96 tỉ 387 triệu đồng. Sau 2 lần chi trả cho người dân là 71 tỉ 320 triệu đồng. Vậy, tổng số tiền còn lại là 25 tỉ 736 triệu đồng hiện nay nằm ở đâu người dân không hề biết.
Bên cạnh đó, hàng loạt các khoản chi mập mờ, không hề được công khai trước người dân như chi trả thẩm định đất Đồng Sen 248 triệu đồng; tạm ứng khảo sát thiết kế dự án hạ tầng Đồng Chũng 300 triệu đồng (trong khi đó Quyết định số 474 của Sở Xây dựng ngày 7.12.2007 tổng kinh phí hết 39 triệu đồng).
Chính một cán bộ trong TTN cũng đã khẳng định với người dân, việc chi trả cho dự án khu Đồng Chũng - Ông Đống, khu phố thanh toán chỉ có một lần, không hề có khoản tạm ứng nào cả; chuyển cột điện 35KW là 732 triệu đồng; tạm ứng đường điện hạ thế 300 triệu đồng, chuyển đổi mở rộng nghĩa trang 313 triệu đồng… Có khoản còn ghi rõ ràng: “Số tiền quan hệ phường, tài nguyên huyện là 17 triệu đồng….”.
Sau nhiều năm, vẫn đang điều tra
Ngay cả các hộ có đất bị thu hồi được trả đền bù cũng không biết áp dụng theo khung giá của nghị định nào (Nghị định 69 hay 84 của Chính phủ) vì giá tiền là 290.000đ/m2 (bao gồm cả đất dịch vụ 2 đợt là 150.000đ/m2). Sau khi đối chiếu, kiểm tra người dân địa phương phát hiện Quyết định số 65 và 01 của UBND phường Đồng Nguyên không khớp nhau.
Chính từ sự không nhất quán, mập mờ khó hiểu về nguyên tắc thu chi tài chính này, người dân địa phương đặt ra nghi vấn: Ai đã bao che, làm ngơ để cán bộ TTN khu phố lạm dụng quyền hạn của mình gây thiệt hại cho nhân dân hàng tỉ đồng? Cụ thể là bớt lại 7 lô đất để làm “vườn hoa”. Tuy nhiên, sau đó 7 lô đất này lại được xây dựng làm 7 gian ki ốt cho thuê sát quốc lộ 1A. Sau hơn 2 năm, 7 ki ốt này đi vào hoạt động, chỉ đến khi có ý kiến mạnh mẽ từ phía người dân, chính quyền mới miễn cưỡng tổ chức cưỡng chế vào tháng 9.2014 rồi xử lý có phần xuề xoà, không làm rõ trách nhiệm của những cá nhân, tập thể liên quan.
Ngay cả trong việc bán đấu giá đất dịch vụ 10%, ông Trần Văn Ngát - Bí thư Chi bộ - đứng ra làm Chủ tịch Hội đồng đấu giá cùng với một số cán bộ trong TTN đều không có bằng cấp, chứng chỉ hành nghề đấu giá theo Nghị định số 17/2010/NĐ-CP ngày 04 tháng 3 năm 2010 của Chính phủ về bán đấu giá tài sản. Cũng chính vì không có trình độ nên sau khi bán thành công 29 lô (chia làm 2 đợt) một số hộ trúng thầu đã vi phạm hợp đồng gây thiệt hại cho người dân.
 |
Ông Nguyễn Văn Minh – cán bộ phụ trách địa chính phường Đồng Nguyên |
Trong quá trình nhận tiền đền bù đất, người dân còn phát hiện trong danh sách có người mang tên Nguyễn Thị Quế, STT 287, 288 thửa 138 và 151 với số diện tích sử dụng lâu dài là 788,2m2. Số tiền được đền bù là 78,0318 triệu đồng tại quyển phương án bồi thường hỗ trợ, phục vụ công tác GPMB của UBND thị xã Từ Sơn, Trung tâm phát triển quỹ đất ngày 02.5.2012. Tuy nhiên, ở UBND phường Đồng Nguyên, số tiền lại là 78,012 triệu đồng. Ở cả 3 khu phố đều không có chủ hộ tên Nguyễn Thị Quế với 2 thửa ruộng và diện tích lớn như vậy. Ngoài ra, người dân còn phát hiện hàng loạt việc giả mạo danh chữ ký của nhiều hộ để nhận tiền đền bù như tên của ông Nguyễn Văn Giới, Nguyễn Thị Bể, Trần Thị Tĩnh (Tý)...
Đến ngày 28.5.2015, UBND thị xã Từ Sơn ra Quyết định số 336/QĐ-UBND về việc giải quyết đơn của người dân, trong đó, chỉ giải quyết được một số nội dung nhỏ nhưng cũng nửa vời, không đi vào những nội dung trọng tâm mà người dân tố cáo hành vi sai trái, vi phạm quy định pháp luật của TTN trong công tác thu hồi, thu chi, quản lý tiền đền bù. Cụ thể như trong mục 2 điều 2: “Yêu cầu UBND phường Đồng Nguyên chỉ đạo các khu phố I, II, III tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm và xem xét kỷ luật đối với Trưởng khu phố Vĩnh Kiều II thời điểm tháng 4.2011 do có hành vi cho thuê đất trái thẩm quyền…”.
Bà Nguyễn Thị Thu (SN 1970) một người dân cho biết: “Với đơn từ gửi đi khắp nơi nhiều năm nay, người dân địa phương chúng tôi đề nghị cơ quan chức năng Nhà nước cần sớm vào cuộc để thẩm định, thanh tra, kiểm toán lại toàn bộ dự án; làm rõ những mập mờ trong công tác thu hồi đất, thu chi và quản lý tài chính của các cán bộ TTN tổ dân phố Vĩnh Kiều và có hay không hành vi bao che cho cán bộ cấp dưới làm sai”.
Chúng tôi đã liên hệ với ông Nguyễn Văn Cường - Trưởng phòng TNMT thị xã Từ Sơn - để làm rõ những vấn đề liên quan. Tuy nhiên, ông Cường cáo bận và cử ông Nguyễn Văn Dũng – Phó Trưởng phòng TNMT - tiếp. Khi phóng viên đề nghị cung cấp bản đồ quy hoạch của khu đất dịch vụ thì ông Dũng cho biết bản đồ này trên Phòng TNMT không có, “các anh xuống hỏi UBND phường Đồng Nguyên”.
Đến liên hệ làm việc với UBND phường Đồng Nguyên, chúng tôi được ông Nguyễn Văn Minh - cán bộ phụ trách địa chính phường Đồng Nguyên - tiếp và trả lời gọn lỏn: “Vụ việc đang được cơ quan Công an tỉnh Bắc Ninh thụ lý giải quyết, còn bao giờ có kết quả thì chúng tôi cũng không nắm được”. Chúng tôi đề nghị được làm việc với TTN để làm rõ những nội dung người dân tố cáo nhưng sau một thời gian vẫn không thấy chính quyền địa phương trả lời.
