Cách xử trí vết thương Bước đầu, cần rửa sạch vết thương bằng nước sạch hoặc dưới vòi nước, để đẩy vi khuẩn và chất bẩn ra ngoài. Có thể dùng ôxy già để sát khuẩn, đẩy các hạt bụi, cát bẩn. Riêng với những vết thương hở, không được bôi cồn 90 độ, iốt (Betadine, Povidine) trực tiếp vào vết thương vì sẽ làm tổn thương mô. Các loại dung dịch này chỉ sát trùng bề mặt da. Bước kế tiếp cần rửa sạch lại vết thương bằng xàphòng, lau khô, băng lại bằng gạc sạch và đến khám tại cơ quan y tế để được dùng kháng sinh và tiêm ngừa uốn ván. Nếu phát hiện dị vật còn nằm sâu trong vết thương, không được cố lấy ra vì sẽ làm vết thương càng chảy máu nhiều hơn. Khi chảy nhiều máu, nên dùng tay ép vào vết thương liên tục trong 3 phút; nếu máu còn chảy, dùng một miếng vải sạch băng chặt vết thương, nhưng phải nới băng sau mỗi 30 phút để tránh thiếu máu nuôi. Để phòng ngừa nhiễm trùng uốn ván khi bị thương, nên đến ngay cơ sở y tế để tiêm ngừa huyết thanh ngừa uốn ván. Một mũi tiêm phòng uốn ván đôi khi có thể cứu được cả mạng người. |
Tính mạng bị đe dọa bởi những vết thương nhỏ
Đức Anh |
Nhiều người cứ nghĩ rằng vết thương nhỏ trên da sẽ nhanh khỏi, đến khi tính mạng bị đe dọa mới ân hận vì đã quá chủ quan. Các bác sĩ khuyến cáo rằng, vết thương nhìn bề ngoài nhỏ, nhưng có thể ăn sâu qua lớp dưới da vào trong cơ thể gây nhiễm trùng và mất mạng.
Dằm đâm vào chân, tính mạng bé trai nguy kịch
Mới đây, một bé trai ở tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu bị dằm gỗ ghim vào chân, đã lên cơn đau đầu dữ dội, đau họng, tri giác lơ mơ... Khi vào cấp cứu ở BV, bệnh nhi sốt cao, thi thoảng co giật, không nuốt được thức ăn, cơ chân và cột sống đơ cứng, chân bị mảnh dằm đâm sưng to, có dấu hiệu nhiễm trùng... Qua xét nghiệm, BS kết luận bé bị nhiễm trùng uốn ván. Người nhà bệnh nhi cho biết, vết thương ở chân của bé rất nhỏ, không nghĩ nó sẽ gây bệnh. Nhưng chỉ một ngày sau khi dằm đâm vào chân, bé có các triệu chứng bệnh dữ dội, nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ nguy hiểm đến tính mạng.
Còn chị T.M.P (18 tuổi, ở tỉnh Bình Thuận) bị gai cá đâm vào đầu ngón tay sưng, tụ mủ, sốt cao, đã dùng tăm xỉa răng chọc chỗ sưng để lấy mủ. 10 ngày sau vết thương lan rộng, phải vào cấp cứu, BS phải mổ cấp cứu cắt bỏ ngón tay do đã hoại tử. Anh L.V.Q (tỉnh Bắc Ninh) là thợ hàn, trong khi làm việc bị một vết đứt tay nhỏ, vài ngày sau cứng cổ, sốt, co giật - biểu hiện của nhiễm trùng uốn ván. Điều trị kéo dài hơn tháng mới lấy lại mạng sống, nhưng cả gia đình rơi vào bần hàn vì phải bán tất cả tài sản trong nhà để chữa bệnh. Trường hợp bệnh nhân L.T.M (40 tuổi, ở tỉnh Thanh Hóa) chỉ vì bị lợn cắn vào tay đã sốt cao, co giật, cả cánh tay trái bị thâm đen, sưng phồng. Nghĩ vết thương nhỏ, nên bệnh nhân tự mua thuốc về bôi, đến khi bệnh nặng vào BV thì đã bị nhiễm vi trùng yếm khí từ phân lợn và tử vong sau đó.
Tại các khoa truyền nhiễm của các BV vẫn tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị các bệnh nhiễm trùng, uốn ván... rất nặng. Nguyên nhân khởi phát chỉ là một vết thương rất nhỏ trong sinh hoạt hằng ngày như: Trầy xước da, chân chống xe quệt vào chân, đứt tay, côn trùng cắn, xương cá hoặc dằm gỗ đâm..., nhưng do chủ quan và không được xử trí ban đầu tốt nên tỉ lệ nhiễm trùng từ vết thương dạng này rất cao.
Đừng chết vì chủ quan
Vết thương phần mềm hay gặp trong đời sống hằng ngày như: Các vết đâm cắt nhỏ bởi các vật sắc nhọn gây ra như giẫm phải đinh, bị mảnh sành cứa đứt chân tay khi tắm, tuy tổn thương không đáng kể nhưng nguy cơ nhiễm khuẩn rất nguy hiểm. Các vết cắt gọn do vật sắc như lưỡi dao, lưỡi lam, mảnh kính vỡ tổn thương phần mềm nhiều và nguy cơ nhiễm khuẩn cũng lớn. Các vết thương giập nát: Do tai nạn lao động, tai nạn giao thông, do nhà cửa đổ đè lên... vết thương loại này hội đủ các yếu tố nguy hiểm là: Chảy máu, tổn thương giập nát phần mềm, phù nề, nhiễm khuẩn.
Các bác sĩ khuyến cáo rằng, các vết thương lớn nhỏ, do bất cứ vật bằng kim loại, gỗ, nhựa đều có thể là “cánh cửa” để vi khuẩn uốn ván Clostridium tatani xâm nhập vào cơ thể. Vi khuẩn uốn ván tồn tại dưới dạng nha bào, thường có trong đất, cát, môi trường xung quanh. Khi bị thương dù chỉ rất nhỏ, nếu xử lý vết thương không tốt thì nha bào sẽ thoát vỏ thành vi khuẩn, tiết ra độc tố gây uốn ván, gây nhiễm độc hệ thần kinh vận động khiến bệnh nhân bị co cứng toàn thân và co giật liên tục. Hầu hết bệnh nhân nhập viện đều phải thở máy, dùng thuốc an thần và kháng sinh liều cao. Thời gian điều trị khỏi bệnh lâu thường từ 1-1,5 tháng, tỉ lệ tử vong chiếm từ 3-6%.
Vi khuẩn xâm nhập cơ thể ở giai đoạn khởi đầu, người bệnh thường có biểu hiện rét run, sốt cao, mệt mỏi, buồn nôn, mất ngủ. Vết thương có thể sưng phồng và lan rộng, da bóng đỏ, có những chỗ tái bầm, ấn đau. Ở giai đoạn trễ, các mô viêm bị hoại tử, tự vỡ. Nếu bệnh nhân không được điều trị kịp thời, tình trạng nhiễm độc nặng có thể khiến tử vong trong vòng 24-48 giờ. Thời gian để một vết thương phần mềm bị nhiễm khuẩn là từ 6-8 giờ. Đây là khoảng thời gian rất quý giá để chúng ta dùng các biện pháp chống nhiễm khuẩn đạt kết quả tốt nhất, tránh tổn thương nặng và tử vong cho bệnh nhân.
