Nhà thơ Paul Hoover (giữa) đọc thơ Nguyễn Trãi từ bản dịch của ông (ngồi bên trái ông là nhà thơ Nguyễn Đỗ, bên phải là nhà thơ Nguyễn Duy). |
Tuyển tập gồm 150 bài thơ của Nguyễn Trãi được xuất bản bằng tiếng Anh tại Mỹ năm 2010 với tên “Beyond the Court Gate” (tạm dịch “Rời xa triều đình” - NXB Counter Express), được thực hiện dưới sự nỗ lực chuyển ngữ của Paul Hoover và Nguyễn Đỗ. Trước đó vào năm 2008, hai ông giới thiệu tại Mỹ tác phẩm ấn hành bằng tiếng Anh mang tên “Black Dog, Black Night” (tạm dịch “Chó đen, Đêm đen” - NXB Milkweed Editions). Như tâm sự của nhà thơ Nguyễn Đỗ: “Nguyễn Trãi là linh hồn của cuộc đời tôi, những vần thơ của ông cứ mỗi lần đọc là một lần tôi xúc động”. Tuyển tập thơ Nguyễn Trãi bằng tiếng Anh là “dự án đi một vòng từ Việt Nam sang Mỹ rồi từ Mỹ trở về VN”.
Trong nỗ lực muốn đem thơ Nguyễn Trãi đến với bạn đọc Mỹ, nhà thơ Nguyễn Đỗ đã có duyên gặp Giáo sư khoa Văn học Sáng tạo của ĐH California (San Francisco) Paul Hoover. GS Paul Hoover là một nhà thơ đương đại nổi tiếng của Mỹ, chủ biên của tuyển “Thơ Mỹ hậu hiện đại”, đồng chủ biên tạp chí thơ thường niên của Mỹ “New American Writing”, chủ nhân của 13 tập thơ và rất nhiều giải thưởng thơ văn Mỹ từ năm 1984 đến năm 2010. Sự gặp mặt với Nguyễn Đỗ đã đánh thức trong ông một tình yêu đối với thơ Nguyễn Trãi nói riêng và với thơ ca VN nói chung và thôi thúc người bạn Mỹ này chuyển ngữ các tác phẩm sang tiếng Anh. Trước đó vào năm 2005, Paul Hoover đã cùng với vợ ông - nhà thơ cũng là tiểu thuyết gia Maxine Chernoff - tuyển chọn và dịch từ tiếng Đức sang tiếng Anh “Tuyển thơ Friedrich Holderlin” (NXB Omnidawn).
Cũng trong buổi giao lưu này, Nguyễn Duy và Hoàng Hưng - hai nhà thơ đã góp thơ trong “Tuyển thơ đương đại Việt Nam” (2008) giới thiệu đến công chúng Mỹ, đã mang đến cho khán giả những giờ phút cảm động với những vần thơ Nguyễn Trãi nguyên bản tiếng Hán - Nôm được “Việt Quốc ngữ hóa” theo thể lục bát và một số thể thơ đương đại. Hai ông cũng đã có những đóng góp rất tích cực cho sự ra đời của “Tuyển thơ Nguyễn Trãi” bằng tiếng Anh của Paul Hoover và Nguyễn Đỗ.
Chu Vương