Theo các bác sĩ, việc điều trị bệnh Parkinson sớm, có thể giúp cải thiện được 80% chức năng vận động, kéo dài thêm cuộc sống cho bệnh nhân lên đến 10-15 năm trước khi trở nên đơ cứng, tàn phế.
Người trẻ không ngoại lệ
Bệnh Parkinson là một bệnh mạn tính, tiến triển, xâm phạm tới hệ ngoại tháp ở não làm mất cân bằng trong hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh, đặc biệt là chất dopamine, dẫn đến rối loạn chức năng vận động, thường gặp ở người cao tuổi (khoảng từ 60-65). Tuy nhiên, hiện nay, trong y học đã ghi nhận những trường hợp mắc bệnh Parkinson từ khi còn rất trẻ.
ThS.BS Trần Ngọc Tài, Phó khoa Thần Kinh, Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM cho biết, hiện nay, bệnh nhân mắc các bệnh thần kinh nói chung đến khám tại Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM luôn chiếm số lượng lớn. Trong năm 2015, số lượt khám bệnh Parkinson tại Bệnh viện trong năm là 3.779, và Khoa đang quản lý 1.089 người bệnh Parkinson. Đa phần, bệnh nhân là những người trên 60 tuổi. Tuy nhiên, vẫn có từ 5-8% bệnh nhân mắc Parkinson dưới 40 tuổi. Đây là tình trạng chung của nhiều nước. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ mắc bệnh Parkinson khi tuổi dưới 40 chiếm 5-10%.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng này vẫn đang được các nhà khoa học tích cực nghiên cứu. Hiện nay, các nhà khoa học cho rằng bệnh Parkinson có thể là hậu quả của sự phối hợp các yếu tố di truyền và môi trường.
Triệu chứng gợi ý bệnh
Theo bác sĩ Trần Ngọc Tài, dấu hiệu bệnh Parkinson ban đầu có thể nhẹ và không được chú ý. Các triệu chứng thường bắt đầu ở một bên của cơ thể và thường trở nên tồi tệ hơn bên đó, ngay cả sau khi các triệu chứng bắt đầu ảnh hưởng đến cả hai bên.
Ở giai đoạn sớm, bệnh nhân thường có biểu hiện “run lúc nghỉ”. Biểu hiện run thường xảy ra trong lúc bệnh nhân đang nghỉ ngơi hoặc không tập trung. Khi làm việc, vận động, biểu hiện run gần như không còn. Run có thể xảy ra ở bất cứ bộ phận nào trên cơ thể như tay, chân, đầu... Tuy nhiên, nhiều trường hợp bệnh nhân mắc bệnh Parkinson nhưng không có dấu hiệu này. Thay vào đó, bệnh nhân có thể gặp nhiều dấu hiệu khác gợi ý bệnh. Bệnh nhân có biểu hiện đi chậm, mất đi sự nhanh nhẹn vốn có. Các vận động, sinh hoạt hàng ngày trở nên khó khăn. Ở giai đoạn muộn hơn, bệnh nhân có thể gặp tình trạng đơ cứng một phần cơ thể, đi đứng, di chuyển cần có người dắt đỡ, hoặc cần đến sự hỗ trợ của các dụng cụ như gậy, khung…
Bệnh Parkinson ảnh hưởng đến khả năng vận động, chất lượng cuộc sống sẽ gây tàn phế sớm nếu không được điều trị. Việc đi lại khó khăn khiến bệnh nhân dễ té ngã, tăng nguy cơ gãy xương. Khi đến giai đoạn tàn phế, bệnh nhân phải nằm liệt một chỗ, ít vận động sẽ dẫn đến nguy cơ viêm phổi, loét da, nhiễm trùng tiểu… Bệnh nhân nằm một chỗ thường ăn uống ít hơn hoặc biếng ăn dẫn đến suy dinh dưỡng, suy kiệt. Do vậy, bệnh nhân Parkinson thường tử vong vì các bệnh khác như viêm phổi, nhiễm trùng tiểu, suy kiệt…
Tầm quan trọng trong điều trị bệnh Parkinson
Theo các bác sĩ, tuy chưa có phương pháp phòng ngừa và điều trị dứt điểm bệnh Parkinson nhưng nếu điều trị sớm, bệnh nhân có thể giúp cải thiện được 80% chức năng vận động. Ngược lại, nếu không điều trị, bệnh nhân có thể trở nên đơ cứng, tàn phế, nằm liệt giường trong thời gian trung bình từ 5-7 năm. Việc điều trị tốt có thể kéo dài khoảng thời gian này lên 10-15 năm. Điều trị bệnh Parkinson giúp cải thiện tình trạng bệnh tật, tuổi thọ và chất lượng sống bệnh nhân.
Bác sĩ Trần Ngọc Tài khuyên, khi có các biểu hiện nêu ở trên, bệnh nhân nên đến các bệnh viện có chuyên khoa Thần kinh để khám và điều trị. Đa phần, bệnh nhân Parkinson được điều trị ngoại trú. Chỉ những trường hợp bệnh nhân bước vào giai đoạn nặng, hoặc những bệnh nhân có biểu hiện phức tạp mới cần nhập viện và được theo dõi chặt chẽ hơn. Hiện nay, nhiều thuốc điều trị bệnh Parkinson đã được quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán. Bệnh nhân không tốn quá nhiều chi phí cho việc điều trị bằng thuốc. Với những bệnh nhân nặng, đã có biến chứng có thể lựa chọn phương pháp phẫu thuật đặt điện cực kích thích não sâu. Phương pháp này đã được áp dụng cho một số bệnh nhân ở Bệnh viện Nguyễn Tri Phương và Bệnh viện Đại học Y dược (TPHCM). Phẫu thuật có thể cải thiện được 80% chức năng vận động của người bệnh nhưng chi phí khá cao, từ 700-800 triệu đồng và chưa được Bảo hiểm Y tế chi trả.
Trong quá trình điều trị bằng thuốc, bệnh nhân cần tuân thủ điều trị, uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ và đi tái khám đều đặn. Theo ghi nhận của các bác sĩ chuyên khoa Thần kinh, một sai lầm thường thấy ở các bệnh nhân Parkinson hiện nay là tâm lý bệnh không trị được nên không điều trị. Có người điều trị bước đầu thấy hiệu quả thì dừng lại, không tái khám, uống mãi một loại thuốc bác sĩ đã kê đơn… Như vậy, việc điều trị bệnh không những không hiệu quả mà còn có thể gây ra những biến chứng.
