Cũng là đỉnh cao của thể thao trí tuệ?
Những môn thể thao trí tuệ vốn là thế mạnh của Việt Nam, gồm có cờ vua và cờ tướng. Nhưng so với cờ vua, cờ tướng Việt Nam phát triển hơn rất nhiều và bước đầu đã lên đến đỉnh cao. Ở cờ tướng, mặc nhiên Trung Quốc là quốc gia số 1 thế giới, đơn giản vì họ là nơi khai sinh. Từ hơn 30 năm nay ở các giải lớn nhỏ, chức vô địch không nằm ngoài tay các kỳ thủ Trung Quốc.
 |
| Kiện tướng cờ Tướng Ngô Lan Hương. |
Việt Nam chính là đối thủ được xem là đáng gờm nhất của Trung Quốc, nhưng chưa bao giờ vượt được họ cho đến giải vô địch Châu Á vừa qua khi lần lượt Ngô Lan Hương và Nguyễn Hoàng Lâm lên ngôi vô địch. Đặc biệt ở nội dung nam, cuộc đấu vô địch chỉ là chuyện nội bộ của Việt Nam khi Nguyễn Hoàng Lâm đối đầu với Bùi Dương Trân. Thất bại này khiến cho cờ tướng Trung Quốc thật sự sốc đến nỗi một ngày sau đó, đã có hẳn một bài báo lớn trên mạng Sina của họ phân tích thất bại của đội nhà cũng như đề cao thắng lợi của cờ tướng Việt Nam.
Trước chiến công này, cờ tướng Việt Nam đã từng có Nguyễn Thành Bảo giành VĐTG năm 1998 ở độ tuổi U18, sau đó là HCB Asiad 16. Còn Ngô Lan Hương đã giành HCĐ thế giới, HCV Asian Indoor Games II (2007) và mới nhất là HCV Châu Á. Vì thế, so về thành tích cờ tướng Việt Nam hơn hẳn so với cờ vua- một môn thể thao trí tuệ khác cũng thuộc sự quản lý của Liên đoàn cờ Việt Nam. Nhưng những kỳ thủ cờ vua có thể vô tư sống được bằng nghề, như Lê Quang Liêm có khi thu nhập lên đến bạc tỷ hàng năm, còn cờ tướng thì không, đó là nghịch lý.
Đông nhất nhưng nghèo nhất
Trong số những môn thể thao thành tích cao, cờ tướng là môn có số lượng người chơi đông nhất, với trên 450.000 người luyện tập thường xuyên. Nhưng đây cũng là môn mà cũng có những VĐV nghèo nhất. Đối với những VĐV đỉnh cao, lương của họ chỉ khoảng vài 3-4 triệu đồng/tháng, chỉ khi đánh giải có thành tích mới có tiền thêm. Như chính Ngô Lan Hương, dù liên tiếp gặt hái thành tích cao như thế, nhưng để đảm bảo cuộc sống cô đã làm đủ việc từ kế toán quán ăn, phục vụ nhà hàng, nhân viên tiếp thị...
Chơi cờ đã gần 20 năm nhưng đến nay, Ngô Lan Hương vẫn chỉ sống ở căn hộ tập thể nhỏ cùng bố mẹ, ông bà nội cùng mấy đứa cháu ở TP.HCM... Hay như Lại Lý Huynh, kỳ thủ trẻ xuất sắc từng đánh bại quái kiệt Triệu Quốc Vinh của Trung Quốc đã từng phải bỏ quê hương Cà Mau lên TP.HCM làm thêm nhiều nghề để sống bởi khoản lương 2 triệu đồng/tháng không đủ để anh trang trải cuộc sống.
Hiện tại, cờ tướng Việt Nam chỉ mới bước đầu được xã hội hóa. Nguồn thu nhập chính của các VĐV đến từ tiền thưởng của các giải đấu. Như vô địch quốc gia nam được thưởng khoảng 60 triệu, nữ khoảng 30 triệu nhờ khoản tài trợ của công ty Phương Trang; cộng thêm một vài giải đấu lớn nhỏ tại Việt Nam và quốc tế được tổ chức cũng giúp các VĐV kiếm thêm được một khoản.
Nhưng đây không phải một cách làm mang tính bền vững. Chỉ mong Liên đoàn cờ Việt Nam tích cực vận động tài trợ, kết nối các doanh nghiệp quan tâm đến cờ tướng giúp cho bộ môn này thoát khỏi cảnh nghèo. Bước đầu 2 kỳ thủ cờ vua là Quang Liêm, Trường Sơn đã được Phương Trang hỗ trợ 200.000 USD trong năm 2012.
Mong rằng, những kỳ thủ cờ tướng cũng sớm nhận được sự quan tâm như vậy, để họ duy trì được lửa nghề, tạo nên những chiến công mới.
| 1/3 người dân Việt Nam biết chơi cờ tướng, hơn cả Trung Quốc điều đó cho thấy mức độ phổ cập của môn thể thao này là rất lớn. Từ nền tảng đó cũng như vị thế vững chắc trên đấu trường quốc tế và thành tích chói lọi mới đạt được sẽ là cú hích lớn để cờ tướng Việt Nam phát triển hơn trong tương lai. |
Hoàng Đăng
