Bộ Nội vụ Tây Ban Nha cho biết, cảnh sát tịch thu các lá phiếu và hòm phiếu khi cuộc bỏ phiếu bắt đầu. Cảnh sát chống bạo động thậm chí còn bắn đạn cao su vào những người đang chờ bỏ phiếu.
Trước đó, hàng nghìn người ủng hộ Catalonia ly khai khỏi Tây Ban Nha đã chiếm giữ các trường học và nhiều toà nhà được sử dụng làm các địa điểm bỏ phiếu. Nhiều phụ huynh và con em họ cố thủ ở bên trong suốt từ ngày thứ Sáu (29.9) sau khi lớp học kết thúc.
Cảnh sát Tây Ban Nha yêu cầu các phòng phiếu không được mở cửa và những người bên trong bị đuổi ra. Ngay từ đầu giờ sáng Chủ nhật (ngày 1.10), hàng chục xe cảnh sát đã rời đơn vị ở cảng Barcelona để triển khai đến các điểm bỏ phiếu.
Các lá phiếu chỉ có một câu hỏi: "Bạn có muốn Catalonia trở thành một nước cộng hoà độc lập hay không?", và lựa chọn một trong hai phương án "có" hoặc "không".
"Ngày 1.10 sẽ là ngày quan trọng đối với nền dân chủ" - BBC dẫn lời phó lãnh đạo xứ Catalonia, ông Oriol Junqueras phát biểu trên kênh truyền hình chính của Catalonia TV3.
Người đứng đầu chính quyền xứ Catalonia - ông Carles Puigdemont nói rằng, 5,3 triệu cử tri đủ điều kiện bỏ phiếu, và cam kết chính thức tuyên bố độc lập tách khỏi Tây Ban Nha trong vòng 48 giờ nếu kết quả trưng cầu nói "có", để xứ này trở thành nước Cộng hoà Catalonia - nhà nước mới nhất ở Châu Âu và trên thế giới.
Catalonia có 7,5 triệu dân, có ngôn ngữ và văn hoá riêng. Về phương diện pháp lý, Catalonia thuộc Tây Ban Nha, nhưng xứ này được quyền tự trị sâu rộng hơn hẳn những vùng miền khác ở Tây Ban Nha, chẳng hạn như Basque Country và Galicia.
Catalonia là vùng phát triển năng động nhất ở Tây Ban Nha và người dân xứ này bất bình với chính quyền Madrid trong bối cảnh kinh tế khó khăn, và không muốn tiếp tục bù trì cho phần còn lại của Tây Ban Nha.
Vì không được công nhận là một quốc gia riêng biệt theo hiến pháp, nên áp lực về một cuộc bỏ phiếu đòi độc lập ngày càng lớn mạnh trong vòng 5 năm qua ở xứ này.
Trong khi đó, chính quyền Madrid tuyên bố, cuộc bỏ phiếu là bất hợp pháp và vi hiến. Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy nói rằng, cuộc bỏ phiếu đi ngược lại hiến pháp, trong đó quy định "sự thống nhất không thể chia cắt của dân tộc Tây Ban Nha, quê hương chung và không thể phân chia của tất cả người dân Tây Ban Nha".
Phát ngôn viên chính phủ Tây Ban Nha, ông Inigo Mendez de Vigo, cáo buộc chính quyền xứ Catalonia cứng nhắc và phiến diện, nhưng đó cũng là lời cáo buộc mà các nhà dân tộc chủ nghĩa Catalonia đáp trả chính quyền Madrid.