Khi chiến dịch bầu cử tổng thống Mỹ 2020 bước vào 50 ngày cuối cùng, chiến lược của ứng cử viên Đảng Dân chủ Joe Biden là đổ lỗi cho cách xử lý vụng về của Tổng thống Donald Trump đối với COVID-19 và suy thoái kinh tế.
Trong khi đó, phản ứng của ông Joe Biden về COVID-19, cùng với phản ứng về luật pháp và trật tự trước tình trạng bạo lực ở các thành phố của Mỹ, đã giúp ứng viên Đảng Dân chủ dẫn đầu đáng kể trong các cuộc thăm dò quốc gia và các bang chiến địa từ sau các đại hội toàn quốc hồi tháng 8.
Các cuộc thăm dò cho thấy, chỉ có dưới một nửa số cử tri vẫn coi Tổng thống Donald Trump là ứng cử viên tốt nhất có khả năng tạo công ăn việc làm và tăng trưởng kinh tế.
Chỉ số ủng hộ ông Donald Trump về năng lực kinh tế dù bị thu hẹp nhưng ông vẫn ghi điểm cao trong số những cử tri bảo thủ - những người ghi nhận ông là một doanh nhân thành đạt và một nhà đàm phán cứng rắn.
Tờ This is Money dẫn kết quả thăm dò của Gallup cho biết, trước đại dịch, tỉ lệ ủng hộ ông Donald Trump về quản lý kinh tế ở mức 63%. Con số này đã giảm xuống 48% trong tháng 8.
Tuy nhiên, việc các cử tri sẵn sàng ủng hộ ông Donald Trump trong bối cảnh nghi ngờ về nền kinh tế có thể là một vấn đề nghiêm trọng đối với ông Joe Biden ở các bang dao động - các bang sẽ quyết định cuộc bầu cử.
Trong thời gian gần đây, khả năng phục hồi đáng kể của nền kinh tế Mỹ đã đồng nghĩa với sự phục hồi mạnh mẽ việc làm bị mất trong đại dịch COVID-19.
Tỷ lệ thất nghiệp giảm từ mức cao nhất 22 triệu xuống còn 13,4 triệu vào cuối tháng 8, cộng với 1,4 triệu người quay trở lại lực lượng lao động trong tháng trước.
Tuy nhiên, câu hỏi lớn đặt ra là liệu sự phục hồi kinh tế và cải thiện triển vọng việc làm có thể tiếp tục với tốc độ như vậy cho đến tháng 11 hay không.
Phục hồi kinh tế
Tổng thống Donald Trump đang chạy đua với thời gian để chứng tỏ ông đã đóng góp vào sự phục hồi kinh tế nhanh chóng. Gói trợ cấp COVID-19 trị giá 2,2 nghìn tỉ USD đã cung cấp hỗ trợ chưa từng có cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đưa ngành hàng không trở lại từ bờ vực và trợ cấp cho mọi người đóng thuế.
Hy vọng của ông Donald Trump đã được hỗ trợ bởi Cục Dự trữ Liên bang. Khi COVID-19 tấn công, Ngân hàng Trung ương do ông Jerome Powell đứng đầu đã chiến đấu chống lại sự bất ổn của thị trường và những vết sẹo kinh tế. Tỷ giá đã được hạ xuống, hàng nghìn tỉ USD được bơm vào thị trường để đảm bảo không lặp lại cuộc khủng hoảng tài chính.
Trong khi đó, một chủ đề chính trong chiến dịch tranh cử của ông Joe Biden là tập trung các chính sách vào những công dân bị bỏ lại phía sau. Ông Joe Biden muốn mở rộng Obamacare để 97% người Mỹ có bảo hiểm y tế, tăng mức lương tối thiểu lên 15 USD/giờ và có kế hoạch tung 700 triệu USD để thúc đẩy sản xuất - phần lớn lấy từ khoản tăng thuế doanh nghiệp và cá nhân. Điều này bất chấp thực tế là nhiều nhà kinh tế cho rằng việc tăng thuế để thu hồi sản lượng và việc làm bị mất sẽ là điều điên rồ.
Một trong những thành công ngoài mong đợi của ông Donald Trump trong 3 năm qua là Mỹ cuối cùng đã vượt qua được di chứng của cuộc khủng hoảng tài chính. Mức lương trung bình của người lao động tăng 3% mỗi năm và số người Mỹ nghèo nhất đủ điều kiện nhận phiếu thực phẩm giảm xuống còn 35,7 triệu, thấp nhất kể từ năm 2009.
Như tờ Washington Post cho biết, cho đến khi virus tấn công vào tháng 2, nhiều người Mỹ đánh giá đây là nền kinh tế tốt nhất kể từ cuối những năm 1990.
Tỷ lệ thất nghiệp của người da đen giảm từ 7,5% khi ông Barack Obama rời nhiệm sở xuống còn 5,4% trước đại dịch. Tuy nhiên hiện giờ nó đã tăng lên 13%.
Tổng thống Donald Trump vẫn hy vọng sẽ cung cấp các biện pháp kích thích hơn nữa, bao gồm cả việc cắt giảm thuế. Nhưng phe Dân chủ tại Hạ viện có lập trường cứng rắn vì lo ngại một gói kích thích quá lớn và hào phóng có thể làm tổn thương ông Joe Biden.
Khi cuộc bầu cử Mỹ kết thúc, lưỡng đảng sẽ đối mặt với thách thức phục hồi kinh tế từ đại dịch. Mặc dù vậy, việc cải thiện các chỉ số kinh tế vẫn có thể giúp một tổng thống đang bị tụt hậu vượt qua vị trí dẫn đầu của đối thủ cạnh tranh trong các cuộc thăm dò.
