Giòn tan món ăn côn trùng Campuchia

Lục Tùng | 04/08/2017 19:16

Ai đã một lần đến Campuchia, chắc hẳn lòng sẽ không khỏi xao xuyến đến mức muốn nhanh chóng quay trở lại để thêm một lần được thưởng ngoạn, thưởng thức những sản phẩm du lịch phong phú, đa dạng cung bậc cảm xúc từ đất nước Chùa Tháp. Một trong những sản đặc sản níu chân du khách đó chính là những món ăn được chế biến từ côn trùng theo phong cách đậm đà bản sắc văn hóa Khmer.

Món ăn có mặt khắp nơi

Lần đầu tiên đặt chân lên đất nước Chùa Tháp, tôi như có cảm giác, đất nước này có quá nhiều điều sản phẩm du lịch độc đáo. Nơi đây không chỉ sở hữu đoạn uốn lượn tuyệt diệu của dòng Mekong huyền thoại với hình ảnh “túi nước khổng lồ” nổi tiếng toàn cầu: Biển Hồ (Tol lesap), quần thể Angkor với kiến trúc đền – núi tôn giáo hoành tráng, diễm lệ, mà nơi đây còn được mệnh danh là xứ sở của nền ẩm thực phong phú về khẩu vị, đa dạng sắc màu và nguyên liệu chế biến. Có thể nói, ẩm thực của đất nước Chùa Tháp vừa mang phong vị truyền thống phương Đông, cũng vừa mang sắc thái riêng của tộc người giàu sáng tạo...

Đặc sắc và gần như trở thành thương hiệu nhất có lẽ là món ăn được chế biến từ côn trùng. Sẽ không có gì quá lời khi nói món ăn côn trùng có mặt khắp nơi trên thủ phủ của cây thốt nốt. Vừa đặt chân xuống TP Phnom – pênh, chúng tôi như no mắt với màu sắc và chủng loại của món ăn côn trùng. Món ăn côn trùng là cách nói tắt về món ăn được chế biến từ côn trùng xuất phát từ khẩu vị đặc thù của đại đa số người Khmer. Thức ăn côn trùng ở Campuchia phong phú về chủng loại. Từ dế, hộng tằm, nháy, bọ rầy... đến những con nhện đen xì, đầy lông cũng được chế biến thành món ăn đặc sản.

Tất cả các món ăn đều được chế biến qua món xào cay. Vẫn là ớt, tiêu, hành... nhưng qua bàn tay và đặc trưng khẩu vị của người Khmer, các con côn trùng tưởng chừng gớm ghiếc đã trở thành món ăn khoái khẩu, nhất là “mồi bén” cho những buổi đưa cay....

Không chỉ có mặt tại thủ đô Phnom – pênh, chúng tôi bắt gặp hình ảnh này tại các trạm dừng chân trên lộ trình từ Phnom- pênh đến Siêm Riệp. Không chỉ được tập hợp thành chợ với quy mô hàng chục gian hàng, món ăn côn trùng còn được bày bán dọc theo vỉa hè, thậm chí còn được đội quân bán dạo mang đến tận các bàn ăn, quán nhậu bình dân mời chào...

Sản phẩm nhiều lợi ích

Trong lộ trình đi từ Phnom – pênh ra Siêm Riệp, chúng tôi bắt gặp hình ảnh rất lạ gây tò mò ven hai bên đường: Trước mỗi ngôi nhà dựng vài tấm bạt ni-lon trắng, bên dưới làm một cái máng nước, bên trên lắp bóng đèn neon. Dù rất muốn tìm hiểu, nhưng do bất đồng ngôn ngữ nên mãi đến khi xe ghé vào trạm dừng chân, gặp được anh Tuấn, người Việt sống lâu năm ở Campuchia, thì được biết đó chính là bẫy mà người dân Campuchia dùng để bắt côn trùng cung ứng cho các cơ sở chế biến thành món ăn đặc sản.

Sau khi mặt trời lặn, các nhà bật đèn sáng, côn trùng trên các cánh đồng cỏ dại bu vào rồi rớt xuống máng nước, cứ thế người ta dùng vợt bắt dế mang đi bán. Với cách làm này, bình quân mỗi đêm 3m bạt ni-lon có thể thu 3-5kg côn trùng, nhiều nhất vẫn là dế. Với giá bán bình quân tương đương 12.000-17.000đ/kg dế, tùy thời điểm, nếu đầu tư 10m bạt ni-lon, mỗi hộ có thể thu về trên 200.000đ/đêm, tương đương 7-8 triệu đồng/tháng. Vì vậy với người dân đất nước Chùa Tháp, đây chính là con đường kiếm thêm thu nhập rất đáng kể.

Tuy nhiên, với nhà quản lý du lịch Campuchia thì điều này còn có thêm ý nghĩa: Tạo thêm sản phẩm du lịch để góp phần làm hài lòng và giữ chân du khách ở lại lâu hơn nữa. Bởi không chỉ tạo thêm món ăn độc đáo, mà ngay cách bán hết sức độc đáo của người dân bản địa cũng chắp cánh cho đặc sản thêm thăng hoa. Hôm đến Siêm Riệp ăn tối, chúng tôi như lạc vào thế giới của món ăn côn trùng được bày bán dưới nhiều quy mô, hình thức lớn, nhỏ. Và tất cả chúng tôi như “lắc lư” cái khẩu vị của mình trước vị mùi thơm của gia vị trong tiếng giòn tan của côn trùng được rán vàng.

Nhưng điều khiến chúng tôi đặc biệt bị hấp dẫn hơn ở đây chính là phương thức mua bán vô cùng độc đáo của món ăn độc đáo này: Không được bán bằng cân đo hay đếm như thường thấy ở các dạng hàng hóa khác mà được bán bằng đơn vị đo lường rất đời thường: Lon (lon sữa bò), hoặc chén. Thông thường giá 1 lon dế xào cay khoảng 2.000 ria, tức khoảng 12.000đ - một mức giá khá mềm so với mặt bằng “giá du lịch”. Ngoài ra, món ăn độc đáo này còn được người bản địa cung ứng với phương thức kinh doanh độc đáo: “Ăn thử trước khi mua. Nếu cảm thấy không hài lòng, có thể không mua mà không sợ bất cứ phiền phức nào”. Chính vì thế, tuy chỉ là món ăn có nguồn gốc “hương đồng, cỏ nội”, nhưng món ăn côn trùng đã thực sự trở thành niềm xao xuyến không tan cho những ai một lần đặt chân đến và muốn khám phá cái thú ẩm thực của đất nước Chùa Tháp.